Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.ROLATRANSPORTUSZYNOWEGOWGOSPODARCE
INTEGRUJĄCEJSIĘEUROPY
Działalnośćtransportowa,wwynikuktórejpowstajeusługatransportowa
(przewiezienieosób/towarówwzadanymczasiezmiejscaAdomiejscaB),
chociażniepowodujewsposóbbezpośrednipowstaniaproduktumaterialnego
(choćpozwalanajegozaistnienie,wzrostwartościiwymianę),toumożliwia
funkcjonowanieirozwójspołeczeństw,awynalezieniekoła,kolei,samochodu
isamolotuzdecydowałoopoziomierozwoju,naktórymsięznajdujemy.To
powoduje,żetransportbywanazywany„krwiobiegiemgospodarki”.WiekXIX
był„złotymwiekiem”kolei,którarozwijałasięintensywnie,dziękiskonstru-
owaniuiwykorzystaniu,najpierwdocelutransportukopalnianego,pojazdów
nametalowychkołachporuszającychsiępometalowychszynach.Śladyhisto-
rycznewskazujątakżenawcześniejszepróbyzpodobnymipojazdami.Rozwój
koleiosiągnąłswójszczytnapoczątkuXXw.,gdylokomotywyparoweosiąga-
łyprędkościpowyżej200km/h(213km/hwNiemczechw1903r.).Dalszyroz-
wójkoleistałsięmożliwydziękiszybkiemurozwojowitrakcjielektrycznej,ale
wXXw.,poudoskonaleniusilnikaspalinowego,kolejstanęławobecsilnejkon-
kurencjizestronytransportudrogowego(samochody)ilotniczego.Spowodo-
wałotowdrugiejpołowieXXw.wypieranienaziemnegotransportuszynowego
zmiast(likwidacjaliniitramwajowych)narzeczautobusówitransportuindy-
widualnego,arozbudowasiecidrógilotniskspowodowałaspadekznaczenia
koleiwtransporciepasażerskimnadużeodległości.WEuropiewprzewozach
pasażerskichnastąpiłspadekudziałutransportuszynowegoz10%w1970r.do
6%w2000r.,atowarowychwtymsamymokresiez21%do8%.Zatłoczenie
drógizanieczyszczenieśrodowiskaoraztrudnościzdostępemiwzrostcenropy
naftowejnanowozwiększyłozainteresowanietrakcjąelektryczną,obserwowa-
nejużwlatach70.XXw.
Wlatach90.XXw.zaczętowprowadzaćregulacjeprawne,któremiałynacelu
zatrzymaniespadkuwykorzystaniatransportuszynowego.WiązałosiętowEu-
ropiezdążeniemdopogłębieniaintegracjieuropejskiejpoprzezstworzeniesieci
koleitranseuropejskich.Priorytetemstałosięutworzeniesiecipołączeńkolejo-
wychmiędzykrajamieuropejskimi,awszczególnościmiędzydużymimiastami.
Wtymceluopracowanosiećkorytarzytransportowych-tzw.KorytarzeKreteń-
skieiHelsińskie(rys.2.1).Ichnazwypochodziłyodmiejsc,gdzieodbywałysię
spotkania,naktórychpodejmowanodecyzje.
11
