Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
ŚwiętyTomaszzAkwinu,Traktatocnotach
światłotakżenaniektóreinne,tutajpomijanewątki(naprzykładnastosunekcnót
moralnychdonieznanychoczywiścieArystotelesowicnótteologicznych,lubteż
cnótnabytychdocnótwlanych).
1.DEFINICJACNOTY
1.1.2WdrugiejksiędzeEtykinikomachejskiejArystotelesprzystępujedowstęp-
nychbadańdotyczącychcnotyetycznej.Zewzględunapraktycznycelwywodów
etycznychnajpierwzastanawiasięnadtym,wjakisposóbcnotapowstaje,następnie
zaśrozważa,czymonawistociejest.Podsumowująctewprowadzająceuwagi,
wszóstymrozdzialeformułujedefinicjęcnoty,któraworyginalebrzminastępująco:
ãEstina¶rah(a)reth\eÀcigproairetikh/,e)nmeso/thtiouÅsatv=pro\gh(ma=g,w¨risme/-
nvlo/Y%kaiìw¨g3aÄno(0ro/nimogo(ri¿seien4(1106b35-1107a2).
Tłumaczenieprzytoczonejdefinicji,najbardziejstosownedlanaszychobecnych
celów,powinnoczynićzadośćdwómkryteriom.Przedewszystkimmusiono
oczywiściejaknajwierniejoddawaćintencjesamegoArystotelesa,wtejmierze,
wjakiejtedająsięzjegotekstuwyczytaćalbowywnioskować.Podrugiejednak,
wpewnychgranicachswobody,którepozostawiatopierwszekryterium,podaną
definicjęwypadatutajtłumaczyćwsposóbjaknajbardziejzgodnyzjejrozumie-
niemprzyjmowanymprzezTomaszazAkwinuiwczęściprzynajmniejwyznacza-
nymprzezbrzmieniełacińskiegoprzekładu,naktórymonsięopiera.Tendosyć
wierny,lecznaturalnieniewolnyodinterpretacjiprzekładbrzminastępująco:
Estigiturvirtushabituselectivusinmedietateexistensquoadnosdeterminatarationeetut
utiquesapiensdeterminabit.
Biorącpoduwagęobydwawymienionekryteria,proponujętłumaczyćArysto-
telesowskądefinicjętakoto:
Takzatemcnotajestdyspozycjąodnoszącąsiędowyboru,polegającąnapostawiepośred-
niejzewzględunanas,określanejprzezsądrozumu,takjak5określiłbyjączłowiek
roztropny.
2Poniższewprowadzeniejestpodzielonenietylkonakilkagłównychczęści,lecztakżenamniejsze,
odpowiednioponumerowanesegmenty,doktórychodwołujęsięnastępniewprzypisachdomegoprzekładu.
3PrzyjmujętutajemendacjęAspasiosa,którywprowadziłwtymmiejscuzaimekwzględnyw¨g
(DtakjakD)zamiastwcześniejszego%(DktórymD);jestonabowiemuwzględnianatakżewłacińskim
przekładzie,naktórymopierasięinterpretacjaTomaszazAkwinu.
4WtłumaczeniuD.Gromskiejprzytoczonadefinicjabrzmi:DAwięcdzielnośćetycznajesttrwałą
dyspozycjądopewnegorodzajupostanowień,polegającąnazachowywaniuwłaściwejzewzględuna
nasśredniejmiary,którąokreślarozum,itowsposób,wjakibyjąokreśliłczłowiekrozsądnyD.
5OdrzucającpoprawkęAspasiosa,októrejwspominamwprzypisie3,trzebabyraczejtłuma-
czyćDprzezktóryD.
