Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kino,antropologia,transcendencja
11
SzerokierozumienietegosłowaproponujerównieżMarekSokołowski,od-
noszącjedosztukifilmowej:uwnajszerszym,wspólnymwielupoglądom,zna-
czeniu,pojęciesacrumokreślametafizycznenacechowanierzeczywistości”19.
Autorzycytowanychopracowańdotyczącychroliicharakterusacrumwfilmie,
podkreślają,żewspółcześnieodnosisięonodoobecnościwdziełachfilmowych
elementówmetafizycznychorazsymboliiwątkówmitycznych,niezawężając
przytymswychrozważańtylkoiwyłączniedokinastrictereligijnego.Choć,jak
zauważaMariolaMarczak,w
obrębiefilmureligijnegoewokującegopoprzezswojestrukturysferętranscendencji
funkcjonujeobszarwspólnyzfilmemmetafizycznym,wktórymrównieżwystępu-
odniesieniadotranscendencji,jednakżebezodwołańdoreligiiinstytucjonalnej,
systemuwierzeń,konkretnegoświatopoglądureligijnego,przekazuwiaryobwaro-
wanegozgodnościązdogmatem20.
Dziesiątamuzaczerpiezarównoztradycjimitologicznej,jakiliterackiej.Fil-
mypowstająwpewnymkontekściekulturowym,zjegowieluelementów,awdo-
datkumogątenkontekstwspółtworzyć.Film,podobniejakliteratura,kreuje
obraznaturyczłowiekaisensówzawartychwjegoegzystencji,odkrywabogac-
twowytworówludzkiegoumysłuiukazujepróbyporządkowaniaświatapoprzez
kulturę.DarrenAronofsky,posługującysięwswymdzielewielomasymbolami,
aktualizującymitwfilmowymrytuale,wymagaododbiorcyumiejętnościwyj-
ściapozaobecnąwnimpozornieprostąhistorię,fabułęiwątki.Stądodwołania
dosacrumitranscendencjiwtwórczościtegoreżysera.
Pragnieon,bywidzpróbowałodpowiedziećsobienaważnepytania:odo-
broizło,wolnośćizniewolenie,onaturęczłowieka,sensjegodziałańimiejsce
wświecie.Omiłośćinienawiść,zdradęiwierność,kobietęimężczyznę,ist-
nienieinicość,chaosiporządek,atakżeoprzyczynęwszystkiego-Bogajako
stwórcę.Swoistafilmowatranscendencja.Wnikliwyobserwatortwórczości
Aronofsky’egodostrzeżeistnieniewniejproblematykimetafizycznej,niekiedy
wprostzwróconejwstronęzagadnieńreligijnych.TakirodzajkinaMarczakna-
zywametafizycznym.Możnajedefiniowaćzapomocązakresubadawczegome-
tafizykijakoczęścifilozofii:
wówczasterminufilmmetafizyczny”oznaczautwór,wktórymmożnaodnaleźćje-
denzmożliwychtypówdyskursumetafizycznegofilozofii,takichjaknaprzykład
19M.Sokołowski,dz.cyt.,s.65.
20M.Marczak,Międzykontemplacjąadramatem.Opewnejtendencjiwkiniereligij-
nymimetafzycznymostatnichlat,[w:]Sacrumwkiniedekadępóźniej:szkice,eseje,rozpra-
wy,red.S.J.Konefał,M.Zelent,K.Kornacki,WydawnictwoUniwersytetuGdańskiego,
Gdańsk2013,s.25.