Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
TranscendentnekinoDarrenaAronofsky’ego.Film,sacrumimit
problemwzajemnychrelacjimiędzyBogiem,człowiekiemiświatem.Mieszcząsię
turównieżfilmoweanalizyzajmującesięludzkimbyciem-irzadziej-bytem
oraznaturąświata;mogąwnichwystępowaćodniesieniadosferytranscendencji,
wtymosobowegoBoga,aleniemuszą.Wystarczy,żebędziemymiećdoczynie-
niazcałościową(holistyczną)wizjąludzkiejegzystencjiodnarodzindośmierci,
zeszczególnymuwzględnieniemtego,cożyciunadajelubmożenadawaćsens21.
Zpewnościąkinotegorodzajupodkreślawagęistnieniawymiarumetafi-
zycznegowkulturze.
Współczesnesacrum,równieżtoobecnewfilmie,
możnapoznaćpopewnychcechachitreściach,któreniemogłybypowstaćbezre-
ligii.Odsłaniatajemnicę,stawiapodstawowepytania:Jakżyć?Pocożyć?Jakisens
macierpienie?Dlaczegoistniejeśmierć?Refleksjetewskazująnatranscendencję
człowieka.Odwołująsiędojegoprzeżyćisumienia22.
Podejmującpróbyodczytaniaukrytychznaczeń,fragmentówmitycznych
opowieściisymboli,należypamiętać,żeoiledadząsięoneodnaleźć,stanowią
jedyniedalekierefleksymowysymbolicznejobecnejwkulturacharchaicznych.
Conieoznacza,żewogóleichma,lubprzypominająbylejakposkładanypa-
tchworkczykolażstworzonybezświadomościznaczeńjegoelementów.Moim
zdaniem,filmomAronofsky’egobliżejdostworzonychzbarwnychplamdzieł
impresjonistów,któreodbiorcapróbujepoznaćwwynikuwnikliwejanalizy,
zpewnegodystansu,wobecnościświatłapadającegonadziełopodróżnymkątem.
MożemyzgodzićsięzesłowamiZbigniewaBenedyktowicza,żekinoodtwa-
rzaiodnawiamit,natomiastwspółcześniefilmjestjednymztekstówmitycznych,
jakimizajmujesięantropologiakultury.Filmstanowiobszarkontynuacji,prze-
twarzaniaiodnawianiaznaczeńsymbolicznych:
Filmwłaśnie,jakonośnikmitotwórczy(obszarkontynuacji,przekształcaniaiodna-
wianiaznaczeń)ijakozapiswspółczesności(zarejestrowanewfilmie:obyczaj,gest,
ruch,wzorcepiękna,urody,mody,tendencjetematyczne,strukturymentalnedane-
goczasuitd.,itd.),atakżezewzględunautrwalonewnimodbicieodrębnościbądź
zmieszania(czyteżniwelowania)różnorodnościkulturowej-filmwychodzinaprze-
ciwspecyficznemusensoriumukształtowanemuwkręguantropologiikultury23.
Badaczekulturywspółczesnejpowinnizwracaćuwagęnafilmyodnoszą-
cesiędowątkówmitycznych,posługującesięprzytymsymbolikąniekiedypro-
stą,aniekiedywyrafinowanąiukrytąprzedwidzem.
21Tamże.
22M.Sokołowski,dz.cyt.,s.70.
23Z.Benedyktowicz,Wprowadzenie,uKonteksty.PolskaSztukaLudowa”1992,
nr3-4,s.3-4.
