Transformacja gospodarcza w Polsce

Maciej Bałtowski, Maciej Miszewski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-14628-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

362

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Bałtowski, Maciej; Miszewski, Maciej. Transformacja gospodarcza w Polsce. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, 362 s. ISBN 978-83-01-14628-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Bałtowski, M.

A1 Miszewski, M.

T1 Transformacja gospodarcza w Polsce

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2007

SN 978-83-01-14628-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 344, author = "Bałtowski, Maciej and Miszewski, Maciej", editor = "", title = "Transformacja gospodarcza w Polsce", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2007", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-14628-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Bałtowski, Maciej

AU - Miszewski, Maciej

ED -

TI - Transformacja gospodarcza w Polsce

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2007

SN - 978-83-01-14628-3

ER -

Netografia (standard APA):

Bałtowski, Maciej; Miszewski, Maciej. Transformacja gospodarcza w Polsce [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007 [dostęp: 25 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/transformacja-gospodarcza-w-polsce-maciej-baltowski-maciej-344.

historia gospodarcza, gospodarka

Pierwsza na rynku publikacja analizująca w sposób dogłębny i kompleksowy przebieg procesu transformacji aż do roku 2004!

¦ książka zawiera prezentację wszystkich najważniejszych problemów decydujących o charakterze i głębi tra...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-14628-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

362

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie12
Rozdział I. Pojęcie i cele transformacji gospodarczej24
Część I. TEORETYCZNE PROBLEMY TRANSFORMACJI GOSPODARCZEJ24
1.1. Transformacja gospodarcza jako kategoria ekonomiczna24
1.1.1. Wprowadzenie24
1.1.2. Transformacja gospodarcza jako kategoria teorii systemów ekonomicznych25
1.1.3. Transformacja gospodarcza jako element polityki gospodarczej27
1.1.4. Czym nie jest transformacja gospodarcza28
1.1.5. Miejsce badań transformacji gospodarczej we współczesnej nauce ekonomii31
1.2. Transformacja gospodarcza a transformacja ustrojowa33
1.1.6. Podsumowanie33
1.2.1. Racjonalność ekonomiczna i polityczna transformacji33
1.2.2. Przemiany instytucjonalne i porządek instytucjonalny35
1.2.3. Przemany pozainstytucjonalne39
1.2.4. Podsumowanie41
1.3. Cele transformacji gospodarczej w świetle literatury42
1.4. Model docelowy transformującej się gospodarki46
1.4.1. Uwarunkowania metodologiczne46
1.4.2. Cele procesu transformacji - propozycja pozytywna49
Rozdział 2. Transformacja gospodarcza - dwa ujęcia teoretyczne53
2.1. Transformacja jako zmiana systemu gospodarczego - perspektywa badawcza teorii systemów ekonomicznych53
2.1.1. Charakterystyka własnościowa i charakterystyka mechanizmu regulacji systemu gospodarczego53
2.1.2. System gospodarczy realnego socjalizmu i jego transformacja57
2.1.3. Podsumowanie61
2.2. Transformacja jako zmiana ładu gospodarczego - perspektywa badawcza społecznej gospodarki rynkowej63
2.2.1. Ład gospodarczy63
2.2.2. Problem relacji państwo-gospodarka65
2.2.3. Polityka społeczna a koncepcja społecznej gospodarki rynkowej67
2.2.4. Filozoficzno-moralne walory społecznej gospodarki rynkowej70
2.2.5. Propozycja dla gospodarki polskiej72
Rozdział 3. Rola i zadania państwa w okresie transformacji gospodarczej76
3.1. Bagaż historii i wewnętrzna sprzeczność podejścia liberalnego76
3.2. Obszary aktywności państwa na dwóch etapach transformacji79
3.3. Polityka antymonopolowa i przeciwdziałanie "przedsiębiorczości politycznej"82
3.3.1. Monopole socjalistyczne i ich przekształcenia82
3.3.2. Negatywne cechy zewnętrzne a proces transformacji84
3.3.3. Przedsiębiorczość polityczna86
3.3.4. Podsumowanie88
3.4. Kompetencje właścicielskie państwa w okresie transformacji89
3.4.1. Szczególny charakter polityki właścicielskiej państwa89
3.4.2. Nadzór założycielski91
3.4.3. Nadzór właścicielski93
3.4.4. Podsumowanie95
Rozdział 4. Podstawowe dylematy i dysharmonie transformacji98
4.1. Przyczyny dylematów i dysharmonii transformacji98
4.2. Dylemat dynamiki przejścia systemowego - terapia szokowa czy gradualna?100
4.3. Dylematy procesu tworzenia sektora prywatnego101
4.3.1. Prywatyzacja ekwiwalentna czy nieekwiwalentna102
4.3.2. Prywatyzacja szybka czy wolna103
4.3.3. Kolejność realizacji prywatyzacji i jej oddolny charakter106
4.3.4. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych a powstawanie nowych podmiotów prywatnych107
4.4. Dylematy gospodarczej aktywności państwa110
4.4.1. Dylemat restrukturyzacji sektorów problemowych110
4.4.2. Problemy na styku państwo-gospodarka111
4.5. Ekonomiczne a społeczne aspekty transformacji114
4.5.1. Problem sprawiedliwości społecznej114
4.5.2. Pokrzywdzeni i beneficjenci116
4.5.3. Społeczne poparcie procesu transformacji118
4.6. Konstruktywizm przemian a rozwój organiczny - podłożem dylematów transformacji120
Rozdział 5. Przed wielką zmianą - reformy i inspiracje reform126
CZĘŚĆ II. GENEZA I PRZEBIEG TRANSFORMACJI GOSPODARCZEJ126
5.1. Wprowadzenie126
5.2. Kryzys końca lat 70. ubiegłego stulecia i wczesne reformy126
5.2.1. Epoka gierkowska i jej konsekwencje128
5.2.2. Pierwsze próby głębszych reform129
5.2.3. Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych132
5.2.4. Stan wojenny i jego skutki dla gospodarki134
5.3. Zwiastuny upadku systemuy; początek reform rynkowych135
5.3.1. Pokolenie '84 i demontaż systemy społeczno-gospodarczego realnego socjalizmu135
5.3.2. Drugi etap reformy gospodarczej i jego konsekwencje137
5.3.3. Postylaty zmian własnościowych140
5.3.4. Rząd M.F. Rakowskiego - koniec gospodarki realnego socjalizmu142
5.4. Zmiany systemu bankowego w okresie realnego socjalizmu145
5.4.1. Ustawy bankowe z 1982 r146
5.4.2. Realizacja ustaw bankowych147
5.5. Przedsiębiorstwa prywatne w okresie realnego socjalizmu148
5.6. Sytuacja gospodarki u schyłku lat 80. ubiegłego stulecia152
5.6.1. PKB, inflacja, zmiany strukturalne152
5.6.2. Zadłużenie gospodarcze, wymiana międzynarodowa, eksport wewnętrzny155
5.6.3. Spuścizna okresu realnego socjalizmu w rolnictwie157
5.7. Podstawy intelektualne polskiej transformacji gospodarczej158
5.7.1. J. Kornai i jego Gospodarka niedoborów158
5.7.2. W. Baka i jego Reforma systemu bankowego160
5.7.3. A. Lipowski i jego Mechanizm rynkowy w gospodarce polskiej161
5.8. Podsumowanie162
Rozdział 6. Kalendarium okresu przemian (lata 1989-1990)165
6.1. Wprowadzenie165
6.2. Wydarzenia 1989 r166
6.3. Wydarzenia 1990 r175
Rozdział 7. Program stabilizacyjny i jego skutki183
7.1. Uwarunkowania i zasady programu stabilizacyjnego183
7.1.1. Wprowadzenie183
7.1.2. Sytuacja gospodarcza Polski jesienią 1989 r. i działania przygotowawcze do wprowadzenia programu stabilizacyjnego185
7.1.3. Wpływ międzynarodowych organizacji finansowych na polski program stabilizacyjny186
7.1.4. Szczegółowe założenia programu stabilizacyjnego i jego przebieg189
7.2. Ogólna ocena programu stabilizacyjnego193
7.2.1. Makroekonomiczne skutki programu stabilizacyjnego i ich ocena193
7.2.2. Problem przestrzelenia197
7.3. Spadek produkcji i jego przyczyny199
7.3.1. Wprowadzenie199
7.3.2. Wyrównanie deformacji strukturalnych200
7.3.3. Pozostałe przyczyny203
7.3.4. Podsumowanie204
7.4. Spadek PKB i jego przyczyny206
7.4.1. Wprowadzenie206
7.4.2. Zawyżenie szacunków PKB w końcu lat 80. ubiegłego stulecia207
7.4.3. Zaniżenie szacunków PKB na początku lat 90. ubiegłego stulecia209
7.4.4. "Nowy szacunek" zespołu L. Zienkowskiego211
7.5. Porównania międzynarodowe212
7.6. Problem jakości danych statystycznych w przełomowym okresie zmian systemowych215
7.6.1. Możliwość i zasadność badań statystycznych215
7.6.2. Zmiany metodologii gromadzenia danych przez GUS216
7.6.3. Uwagi końcowe219
7.7. Podsumowanie220
Rozdział 8. Zmiany własnościowe gospodarki222
8.1. Struktura własnościowa gospodarki i jej elementy222
8.2. Nowy sektor prywatny223
8.2.1. Rozwój prywatnej przedsiębiorczości w latach 1989-1991223
8.2.2. Zmiany w handlu; mała prywatyzacja226
8.2.3. Dalszy rozwój nowego sektora prywatnego229
8.3. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych231
8.3.1. Ogólna ocena polskiego modelu prywatyzacji232
8.3.2. Prywatyzacja pracownicza - specyficzne rozwiązanie polskiej prywatyzacji234
8.3.3. Program NFI i jego ocena237
8.3.4. Udział i rola kapitału zagranicznego w polskiej prywatyzacji240
8.3.5. Społeczny odbiór prywatyzacji244
8.3.6. Problem reprywatyzacji247
8.4. Struktura własnościowa gospodarski po 15 latach transformacji249
8.4.1. Dane statystyczne249
8.4.2. Podsumowanie253
Rozdział 9. Zmiany sfer regulacji gospodarki256
9.1. Wprowadzenie256
9.2. Polityka podatkowa257
9.2.1. Podstawowe zasady i kierunki zmian257
9.2.2. Podatek dochodowy od osób fizycznych259
9.2.3. Podatek od wartości dodanej oraz podatek akcyzowy260
9.2.4. Podatek dochodowy od osób prywatnych263
9.2.5. Podsumowanie264
9.3. Polityka pieniężna266
9.3.1. Lata 1989-1992267
9.3.2. Lata 1993-1997; denominacja złotego270
9.3.3. Dojrzała polityka pieniężna271
9.3.4. Podsumowanie273
9.4. Polityka walutowa275
9.4.1. Program stabilizacyjny - wymienialność wewnętrzna i kurs stały jako nominalna kotwica276
9.4.2. Kolejne zmiany polityki walutowej279
9.4.3. Rynek walutowy; wymienialność złotego281
9.4.4. Podsumowanie283
9.5. Polityka nadzoru właścicielskiego państwa284
9.5.1. Pierwszae lata transformacji gospodarczej284
9.5.2. Początkowy system nadzoru i erozja286
9.5.3. Próby utworzenia instytucjonalnego nadzoru Skarbu Państwa288
9.5.4. Słabości istniejącego systemu nadzoru właścicielskiego państwa291
9.5.5. Podsumowanie293
9.6. Rola państwa w okresie transformacji - wnioski z analizy empirycznej295
Rozdział 10. Przekształcenia sektora bankowego298
10.1. Zmiany prawne i organizacyjne sektora bankowego w początkowym okresie transformacji298
10.1.1. Ustawy bankowe z 1989 r. i innego zmiany prawa298
10.1.2. Zmiany organizacyjne i własnościowe sektora bankowego301
10.1.3. Polityka licencyjna i nadzorcza Narodowego Banku Polskiego304
10.1.4. Zmiany sytuacji finansowej banków305
10.2. Zmiany prawno-instytucjonalne sektora bankowego307
10.2.1. Zmiany prawa bankowego i dostosowanie go do wymagań Unii Europejskiej307
10.2.2. Najważniejsze nowe instytucje sektora bankowego308
10.3. Przekształcenia własnościowe i organizacyjne sektora bankowego311
10.3.1. Prywatyzacja banków państwowych w latach 1993-1997311
10.3.2. Konsolidacja banków państwowych; zmiany w PKO BP312
10.3.3. Dalsza prywatyzacja i konsolidacja sektora bankowego313
10.3.4. Banki spółdzielcze i SKOK-i315
10.4. Podsumowanie316
Rozdział 11. Przekształcenia sektora rolniczego319
11.1. Polityka rolna w początkowym okresie transformacji320
11.2. Przekształcenia państwowego sektora rolniczego322
11.3. Zmiany instytucjonalne w rolnictwie324
11.4. Podsumowanie326
Zakończenie329
1. Problem zakończenia procesu transformacji329
2. Kryteria oceny przebiegu transformacji gospodarczej331
3. Ocena zmian w sferze własnościowej332
4.Ocena zmian w sferze regulacyjnej335
5. Skutki transformacji339
Aneks 1. Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej341
Aneks 2. Ekonomiczne elementy obrad "okrągłego stołu"343
Aneks 3. Plan Balcerowicza346
Bibliografia350
Indeks nazwisk355
Indeks rzeczowy359

1020Transformacjagospodarczaatransformacjaustrojowa

podarcząwujęciupolityko-gospodarczym,wskazaliśmy,żeniemalwcałościwiąże

sięonazaktywnościąpaństwa.Autonomizacjaprocesówtransformacjigospodar-

czejpozostajezaledwiemożliwościąitrudnooczekiwać,żedalszyprzebiegprocesu

będziewznaczącymstopniusamoczynny.

Natomiasttransformacjaustrojowa,pozapierwszymiformalnoprawnymikro-

kamidokonanymiwtrakcieprzełomuw1989r.,wwiększymstopniustanowizespół

procesówniesterowalnychiniezależnychodpolitykipaństwa.Wewzajemnych

relacjachobutychsfernaopozycję,,interesgospodarczy–potrzebyartykułowane

przezspołeczeństwo,,nakładasięjeszczeopozycjamiędzytym,cozewzględuna

dążeniedorozwojukrajupowinnobyćzrobione,atym,cowdanychwarunkach

społeczno-politycznychjestmożliwedozrobienia.

Konstatacjatanasuwapotrzebęodróżnieniawramachskładowychtransfor-

macjiustrojowejprzemianzinstytucjonalizowanych(wwęższymrozumieniupoję-

cia,,instytucja,,)iprzemianpozainstytucjonalnych,zachodzącychwobszarzesys-

temówwartości,postaw,nawykówizachowańludzkich.Łatwozauważyć,żeist-

niejeteoretycznamożliwośćharmonizowaniazmianinstytucjonalnychzprowa-

dzonąprzezpaństwopolitykątransformacji.Sytuacjakomplikujesię,jeślipodjęcie

krokówzmieniającychfunkcjonującysysteminstytucjizależyodprzemianpoza-

instytucjonalnych.Pojawiasięwtedykwestiatzw.racjonalnościpolitycznej,na-

kazującejograniczaćreformyustrojowetam,gdzieichpozytywnychefektówmożna

sięspodziewaćdopierowdługimokresie,cowwiększościprzypadkówoznacza

–podrządamiugrupowaniaobecnieopozycyjnego.Niemniej,wmiarędojrzewania

systemudemokracjipolitycznej,rozziewmiędzyracjonalnościąekonomicznąapo-

litycznąpowiniensięzmniejszać,cozkoleipowinnosprzyjaćwzajemnemupozy-

tywnemustymulowaniuprzemianzachodzącychtakwramachtransformacjiustro-

jowej,jakitransformacjigospodarczej.

Sprzecznościmiędzyracjonalnościąpolitycznąaracjonalnościąekonomiczną

iwynikającaztegodysharmoniamiędzytransformacjąustrojowąatransformacją

gospodarcząniezawszewynikajązegoistycznychpostawelitpolitycznych.Nie-

kiedyichprzyczynąjestkolizjazasadustrojowych,którychrealizacjęmiałaby

zapewnićtransformacjaustrojowabądźtransformacjagospodarczaiśrodków,

jakichnależałobyużyćdoskutecznejrealizacjicelówtransformacji.Przykładowo,

istotnąbarierąograniczającąprzepływzasobówwgospodarce,aprzeztospraw-

nośćmechanizmualokacjirynkowej,jestniskajakośćaparatusądownictwagos-

podarczego.Niejestjednakmożliwedokonaniezasadniczychzmianpoprzez

usunięcieczęścisędziówizastąpienieichmłodszymi,wyedukowanymijużwwa-

runkachgospodarkirynkowej.Byłobytobowiemsprzecznezzasadąnieusuwal-

nościisuwerennościsędziów,stanowiącąjedenzfundamentówdemokracji.Choć,

rzeczjasna,możnarównieżstwierdzić,żesędziowiepowoływaniwminionejepoce

niemająwielewspólnegozinstytucjamidemokratycznymii–byćmoże–nie

zasługująnakonstytucyjnąochronę.

Podobnie,podstawoweprawojednostkiwustrojudemokratycznym,jakimjest

prawodozrzeszaniasię,możebyćwykorzystywanedoutrwalaniaszkodliwego

Brak wyników

Transformacja gospodarcza w Polsce

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra