Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzesiedleniazKresów
17
WtrakciedwóchDewakuacji”(jakoficjalnieokreślanoprzesiedlenia),zlat
1944-1948i1955-1959,doPolskiprzyjechało,wedługdanychoficjalnych,
ponad1,7milionaosób(por.Tabela1).W1960rokuosobyprzesiedlone
zKresówstanowiłyokoło6%polskiegospołeczeństwa,awwojewództwach
zachodnich,gdzietrafiłookoło80%wszystkichDrepatriantów”,byłoich,we-
długróżnychszacunków,od30do43%(zob.Burszta1974:120).Wśród
przesiedlonychnajwiększyodsetekstanowiłyosobydeklarującenarodowość
polską.WśródDrepatriantów”przybyłychwnowegranicePolskiwlatach
1944-1948Polacystanowili94,48%,Żydzi-4,33%,aprzedstawicielein-
nychnarodowości-1,19%(zob.Czerniakiewicz1987:59).Dorozmieszcza-
nialudnościnapływającejwnowegranicepaństwapolskiegozastosowano
koncepcjęDprzesiedleńrównoleżnikowych”-przemieszczanoludzimniej
więcejwzdłużtychsamychrównoleżników12.Miałotopowodowaćłatwiejszą
adaptacjęwnowychmiejscachzpowodukrajobrazowegoiklimatycznegopo-
dobieństwadawnychinowychmiejsczamieszkania.Wtrakciepierwszejewa-
kuacjistaranosięponadtoprzesiedlaćrazemcałegrupylokalne(np.miesz-
kańcówjednejwsilubkilkuosadsąsiadującychzesobą),byułatwićludziom
przystosowaniedonowychwarunków(zob.Banasiak1963;Żygulski1962).
ZpowoduprzyjęciatakiejmetodywiększośćosóbzUkrainyzostałaprze-
siedlonanapołudniePolski,przedewszystkimnaDolnyŚląsk,aletakżena
GórnyŚląskidoMałopolski.LudnośćzWileńszczyznyzostałarozlokowana
napółnocny-wpasieodMazurpoPomorzeZachodnie,atakżenaKujawach
(przedewszystkimwtrakcieIIewakuacji),natomiastprzesiedleńcyzBia-
łorusi-wczęściśrodkowej,główniewobecnymwojewództwielubuskim,
aletakżenaPomorzu.Wpodobnysposóbprzebiegałaewakuacjaśrodowisk
naukowych.OcalałązwojnykadręUniwersytetuJanaKazimierzazeLwo-
wa,OssolineumorazPolitechnikiLwowskiejprzesiedlonoprzedewszystkim
doWrocławia,Krakowa,GliwiciGdańska(zob.Makarczuk2001;Popławski
1992),apracownikówUniwersytetuStefanaBatorego-zWilnadoTorunia.
Przesiedleńcyróżnilisiętakżezewzględunapochodzeniespołeczne.Byli
wśródnichprzedstawicielewszystkichwarstwspołecznych,leczwzależności
odregionupochodzeniailokalnejpolitykiodmienniekształtowałysiępropor-
cjemiędzyprzedstawicielamiposzczególnychwarstw.Wśródprzesiedleńców
zLitwydominowalipracownicyumysłowiirzemieślnicy,achłopistanowili
niecałe20%(zob.Srebrakowski2001).PodobniezBiałorusiwyjechałsto-
sunkowomniejszyodsetekludnościchłopskiejwstosunkudoprzedstawicieli
inteligencji,podczasgdyzUkrainy,gdzienieutrudnianowyjazdówludności
polskiej,anawetdonichzachęcano,przyjechaliprzedstawicielewszystkich
12TakiebyłozałożeniepolitykiosadniczejwstosunkudoDrepatriantów”,aleniezawsze
udawałosięjąwtensposóbprowadzićzpowodutrudnościwsprawowaniunadzorunaddużą
liczbąprzemieszczającychsięludzi(nietylkozKresówWschodnich,lecztakżezinnychczęści
Polski).
