Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Transmissiohereditatiswprawierzymskim
kobiercamikoniecznymi,awpraktyceprzyjmowano,żemielioniokreś-
loneuprawnieniadospadkujeszczezażyciaspadkodawcy(quodammo-
dodomini),którejednakstawałysięskutecznedopieropojegośmierci.
Przymusowenabyciespadkurodziłopewneniebezpieczeństwozpowodu
nieograniczonejodpowiedzialnościspadkobiercówzadługispadkowe.
Dlauniknięciatychnegatywnychkonsekwencjinabyciaspadkupretor
pozwoliłsuiheredesnwstrzymaćsięodspadku”9.Zuprawnieniatego,
zwanegoiusabstinendi,niemoglikorzystaćniewolnicy,którzywładni
bylijednakotrzymaćtzw.oddzieleniemajątku(separatiobonorum),ogra-
niczającwtensposóbswojąodpowiedzialnośćzadługispadkowetylko
dospadku10.
Drugągrupęspadkobiercówstanowilivoluntarii(extranei)heredes,do
którychzaliczanowszystkichpozostałychbeneficjentówspadku,zwy-
jątkiemnecessariiheredes.Nabywalionispadekzmomentemobjęcia
gowtaktycznewładztwo,przezcomusieliwyrazićswojąwolęprzyję-
ciaspadku(aditiohereditatis)11.Przedczynnościąspadekmusiałbyć
najpierwoferowanyspadkobiercy(deferrihereditatem).Początkowo
okresoferowanianastępowałzmomentemśmiercispadkodawcy,zaśod
lexPapiaPoppaeaprzydziedziczeniuextestamento-oddatyotwarcia
testamentu12.
Nagruncierozwiniętegoprawarzymskiegoprzyjęciespadkumogło
nastąpićwdwojakisposób.Jednymznichbyłoproheregegestioipo-
legałonanieformalnym,konkludentnymzachowaniusię,wyrażającym
wolęobjęciaspadkuwposiadanie,zarządzanianim,spłaceniadługów
spadkowychitp.Drugimsposobembyłotzw.cretio,polegającenazło-
żeniuustnego,formalnegooświadczeniaoprzyjęciuspadku,wprakty-
cezazwyczajwobecnościświadków13.Oileproheregegestiodotyczy-
łogłówniedziedziczeniaabintestato,otylecretiomiałozastosowanie
przedewszystkimprzydziedziczeniutestamentowym,kiedyjegodoko-
9W
.Litewski,Rzymskieprawoprywatne,Warszawa2003,s.336-337.
10Tak:W
.Rozwadowski,Praworzymskie...,s.222;K.Kolańczyk,Praworzymskie,Warszawa
2001,s.485.
11K.Kolańczyk,Prawo...,s.485.
12W
13K.Kolańczyk,Prawo...,s.486.
.Litewski,Rzymskieprawo...,s.337.
35