Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Transparentnośćdokonańuczelniwyższej…
zaledwiekilkutysięczną,wioską
17
.Powstanieuczelni
18
nastąpiłodośćspontanicznie
-wwynikuinicjatywykilkustudentów,którzyzałożyliswegorodzajustowarzysze-
nie,mającenaceluprzedewszystkimdziałalnośćdydaktycznąwobszarzenauczania
prawa.Nauczycielebylipoczątkowoopłacanibezpośrednioprzezstudentów,zaś
zajęciaczęstorealizowanowichdomach,przezcotworzyłysięniemalrodzinne
relacjepomiędzyobiemastronami.Zczasemrozpoczętodziałaniamającenacelu
sformalizowanieprowadzonychzajęćistworzenieinstytucjizajmującejsięzarówno
dydaktyką,jakirównieżnauką.Należywtymmiejscuwskazaćnatłohistoryczne
WłochiEuropywwiekuXIiXII.Byłtookreskształtowaniasięsystemówfeudalnych
orazwielukonfliktówpomiędzywładzamiświeckimiikościelnymi19.Boloniaijej
uniwersytetstałysięprzykłademtego,żemożliwejestwspółdziałaniewszystkich
stron,zjednoczesnymwspólnymczerpaniemztegokorzyści.Rozwójuniwersytetu
dałimpulsdorozwojuzarównoBolonii,jakiinnychregionówdzisiejszychWłoch.
Wypracowaneturozwiązania,takiejakchociażbytransparentnośćdziałalności,
autonomiauczelniijejstudentóworazwolnośćnauczania,stałysiępodwalinądo
kształtowanialosówEuropy.
UniwersytetwBolonii(napoczątkustrukturanieformalna),jakwskazano
wcześniej,byłpierwsząorganizacjąskupiającąstudentówinauczycieli.Kolejne
uczelnietworzonowpodobnysposób-nawzórcechów(gildii)kupieckichcha-
rakterystycznychdlainstytucjikorporacyjno-kościelnych.Zazwyczajwywodziły
sięonezistniejącychjuższkółprzyklasztornych,katedralnychczymiejskich,
nazywanychstudiaparticularia(łac.liczbapojedynczastudiumparticulare).Jak
wskazujeLeja(2011,s.14),byłytoniewielkiekorporacjemistrzówiuczniów,
zarządzaneprzezrektorawybieranegospośródczłonkówkorporacji,znanepo-
czątkowopodnazwąstudiageneralia(łac.liczbapojedyncza-studiumgenerale).
Miałyonecharaktermiędzynarodowy,gdyżuczylisięwnichstudencizcałej
Europy.Instytucjetewyróżniałysię,jakopisująGórniewicziPiotrowski(2014,
s.9),czteremafakultetaminadwóchpoziomamiedukacji-humanistycznym
idoktorskim(por.rysunek1.3).
17Wartododać,żeBoloniabyłajednocześniejednymznajstarszychbiskupstwnapoczątkuXw.
18SłowoUuczelnia”jestwtymmiejscuużytejakopewneuproszczoneokreślenietego,cofunk-
cjonowałowpoczątkowymokresiepowstaniaUniwersytetuBolońskiego.Niebyłatożadna
sformalizowanainstytucja,stałasięniądopierowkolejnychlatach.
19WeWłoszechwładzęświeckąreprezentowałwopisywanymczasiekrólniemieckiHenrykV,który
pokonflikciezpapieżemPaschalisemIIotzw.inwestyturęw1110r.zostałprzezniegoustanowiony
cesarzemrzymskim(1111r.).Szerzejnatentematzob.[wo]Michałowski,2012,s.218-220.
