Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KOLEJE
Dodatkowyprotokółikonwencjazestycznia1920r.dotyczyłam.in.tranzytumię-
dzyPolskąiNiemcamiaterenamiplebiscytowymi.Następneumowydotyczyłyprze-
wozówwojskadoPrusWschodnich4.
WłączeniePomorzadoPolskinastąpiłowstyczniu-lutym1920r.Dyrekcjagdańska
zostałaprzejętaprzezPolskęwkwietniu1920r.Wmarcuikwietniuurzędnicypruscy
zaczęlimasowoopuszczaćPolskę5.
WWielkopolsce(byłymzaborzepruskim)działałoMinisterstwobyłejDzielnicy
Pruskiej.WarszawskieMinisterstwoKoleiŻelaznychprzejęłokolejewtejdzielnicy
1.04.1920r.WtedyteżzaprzestanozatrudnianiaNiemcównastanowiskaurzędnicze.
KolejenaPomorzuMinisterstwoKoleiŻelaznychprzejęłobezpośrednioodwładz
niemieckich3.04.1920r.PolskaprzejęłakolejewW.M.Gdańsku1.12.1921r.6
ZmianyterytorialneoznaczałydlaNiemiectakżekoniecznośćprzekazaniataboru
Polsce,Danii,Belgii,Czechosłowacji,W.M.GdańskowiiKłajpedzie.Zadaniemtym
zajmowałasięKomisjaRepartycyjna,powołanaprzezRadęAmbasadorówwmarcu
1920r.DelegaciNiemiecopowiadalisięzaprzydziałemtaboruwedługkryteriumna-
tężeniaruchukolejowego.PolskaotrzymałaodNiemiec1540parowozów,21wago-
nówmotorowych,2400wagonówpasażerskichi30tys.towarowych.PozatymPolska
zatrzymała1059parowozów,przejętychwKrólestwiePolskim,naPomorzuizdoby-
tychwczasiepowstań.W.M.Gdańskotrzymałonamocyporozumieniaz21.02.1921r.
116lokomotyw,2wagonymotorowe,160wagonówpasażerskich,35bagażowych
i2075wagonówtowarowych.OstatecznieNiemcymusiałyoddaćwsumie3012loko-
motyw,5301wagonówosobowychi72483wagonytowarowe.
WzwiązkuzsytuacjąnaŚląskuwładzeniemieckieutrudniałyprzekazywanietabo-
ruPolsce,abyniezwiększaćjejpotencjałuwojskowego.Wkwietniu1921r.,pomimo
oporuwładzwojskowych,obawiającsięwstrzymaniatranzytu,Niemcyzgodziłysięna
przekazanietaboru7.
2.Statusprawnyiorganizacjakolei
Wedługkryteriumwłasnościwyróżnianokolejepaństwowe,kolejeprywatneużytku
publicznegoikolejetrzeciegorzędu(NebenähnlicheKleinbahnen),będącezazwyczaj
własnościąspółekakcyjnych,powiatów,gmin,przedsiębiorstwprywatnych.Następ-
nymkryteriumjestkryteriumtechniczneieksploatacyjne.SiećKoleiRzeszydzieliła
sięnagłówneiboczne(Nebenbahnen),drugiegorzędu.Byłytolinienormalnotorowe.
Kolejeprywatnetozazwyczajliniedrugiegorzędu,tzn.łączyłymniejszemiastaibyły
4
W.J.Piasecki,TranzytniemieckiprzezPolskę,Toruń1935,s.6,7,9.
5
Ibidem,s.11.
6
A.Gulczyński,MinisterstwobyłejDzielnicyPruskiej(1919-1922),Poznań1995,s.195,197-199;
M.Przegiętka,op.cit.,s.61.
7
M.Przegiętka,op.cit.,s.71-75.
20
