Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.SZTUKA
41
Byćmożeprzedewszystkimartyściosiągająowąwolność„odwszystkiego”
wsposóbdosłowny,choćniecoodmienny,zależnieodmomentuhistoryczno-spo-
łecznego(tamże,s.53).
Przeztowjakiśsposóbstajesięindywidualnością,niepowtarzalnąosobowością,
którejsubiektywizmzyskujestatusczegośobiektywniedoniosłego,wysocecenio-
nego(„zobiektywizowanysubiektywizm”).
Jedynymobowiązkiemartystywobecwłasnejsztukijestbyćsobą,nikogoini-
czegoniepowtarzać,nigdzienieszukaćwzorów.[...]Artystajestsubiektywnynie
wogóle,aleażdogranicmożliwości.Liczysięjedyniezsobąsamym,ponieważ
tylkownimjestwartość,którąpragnieurzeczywistnić.Musinaswójsposóbpojąć
innychludzi,idee,zdarzenia.Musibronićswejodmienności,niepowtarzalności,
przeciwstawiaćsiępróbąwłączeniagowtakinurt,którybyłbywczymkolwiek
sprzecznywnimsamym(tamże,s.54).
Artystycznaindywidualność,któranakazujemubyciewzgodziezsamym
sobąijego„zgeneralizowanawrażliwość”budująjakby„świadomośćniszczącą
samąsiebie”.
Sztukajestprotestem,aktemniezgodynato,coistnieje.Jestbuntemprzeciwko
światu,jakimonjest–bowiemartystazcałąwyrazistościąswejnadwrażliwoścido-
strzeganietylkooczywisteluki,aleteżzasadniczesprzecznościtkwiącewrealnym,
aktualnieistniejącymświecie.Protestzaczynasięododmowynasamegosiebie,
jakimsięjest.TutajprzywołaćmożnasamodestruującewyznanieKafki:artysta
świadomyjest,żemawykonaćrzecz,którazzasadyjestniemożliwadowykonania.
TakżeRóżewiczchętnieokreślapoezjęjakonieistniejącą,niemożliwą,apisania
wierszyjako„zatykaniepapieremdziury”(tamże).
Artystaskazanyjestna„funkcjonalnyautotelizm”,bożyjewzasadziewza-
mknięciusztuki,onajestjegodomeną,wktórejmożeipowinienczegośdokonać.
Całyswójwysiłekpoświęcatemu,bystworzyćdziełosztuki,bywykreowaćdosko-
nałyprzedmiot.
Abystałsięspołecznieużyteczny,musitworzyćprzedmioty,którychpodsta-
wowąracjąistnieniajestichwłasna,wewnętrznadoskonałość.Tutajwięcgranicz-
ność,skrajnośćartystypoleganatym,iżmusisięonoderwaćodwszystkiego,co
niejestdziełem,byuczynićtodziełospołeczniecennymczywogóle„przedmiotem
któryistnieje”(tamże,s.55).
Ijeszczejedenwyznacznikartysty–docieraondotakichdziedzinrzeczy-
wistości(świataiczłowieka),doktórychniemadostępużadnedotychczasowe
wyjaśnienienaukoweposługującesięmyśleniemdyskursywnym,logicznym.Mimo
żeświatartystyniejestradykalnieodrębnyodświatazwykłegoczłowieka(jestto
