Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JerzyMiziołek
JoannaM.Sosnowska
I.Wstęp
Współczesnahistoriacywilizacjiznamałowydarzeń,posiadającychznaczenie
większeodbitwypodWarszawąwroku1920.Nieznazaśanijednego,które
bybyłomniejdoceniane[…]Zadaniempisarzypolitycznych[…]jestwytłumaczyć
europejskiejopiniipublicznej,żewroku1920EuropęzbawiłaPolska.
EdgarVincentd,Abernon(1930)
„Polacywierzyliszczerze,żewalczązawolność,
język,tradycjęireligię”-tesłowaMichaelaFibicha,
majoraarmiiUSA,uczestnikapolsko-sowieckiej
wojnyw1920roku,posłużyłyzamottodohasła
BitwaWarszawskawwydanejwogromnym
nakładzieksiążkiR.G.Granta1001Battlesthat
ChangedtheCourseofHistory(2011).Whaśle
tymczytamy,że„starłysiębolszewickiferwor
rewolucyjnyipolskinacjonalizm.Rosjanieponieśli
upokarzającąklęskę.Wielkiepolskiezwycięstwo
nadArmiąCzerwonąpodWarszawązapewniło
przetrwanieniepodległejPolskiizapobiegłomoże
bolszewickiejinwazjinaNiemcy”(Grant2012:774).
Encyklopedycznanarracjamazdecydowaniepozy-
tywnątonację,pomimożetrudnojestsięzgo-
dzićzokreśleniem„polskinacjonalizm”(podczas
gdychodziłooprawdziwypatriotyzmiobronę
chrześcijańskichwartości,cosłuszniezauważył
majorFibich)ipomimoużyciatrybuprzypusz-
czającegocodomożliwościinwazjinaNiemcy.
Użyciesłowa„może”zadziwiatymbardziej,żeod
latwiemyzcałkowitąpewnością,międzyinnymi
dziękiksiążkomNormanaDaviesa(1972;2011),
RichardaPipesa(1993;2005)iAdamaZamoy-
skiego(2008),żeinwazjamiaładotyczyćnie
tylkokierunkuzachodniego,aleipołudniowego,
poItalię.W1920rokuporazkolejnyPolskastała
sięprzedmurzemchrześcijaństwa,mimożewczasie
wojnyzbolszewikamibyłaciąglenatrudnejdro-
dzedoodrodzeniaswejpaństwowości.Docenili
tomiędzyinnymiAchilleRatti,nuncjuszpapieski,
późniejszypapieżPiusXI,członkowiefrancuskiej
misji-generałMaximeWeygandimłodyCharles
deGaulleorazEdgarVincentd,Abernon,autor
arcyważnejksiążkiTheEighteenthDecesiveBattle
oftheWorld:Warsaw1920(1931,polskiewyda-
nia:1932,2010i2020).Ogromnąpracęwodnie-
sieniudobadańźródłowychwykonaliteżpolscy
historycy,międzyinnymiAndrzejNowak,Grze-
gorzNowik,JanuszOdziemkowski(1990,2005,
2007)iJanŻaryn;trzejznichwypowiedzielisię
równieżwtejpublikacji.
WstulecieBitwyWarszawskiejoddajemy
wręceCzytelnikówksiążkęTriumf1920.Obraz
ipamięć,którejgłównymcelemjestukazanietej
bitwywszerokimkontekściehistorycznymikultu-
rowym.Choćzostałauznanazajednązosiemnastu
najważniejszychbitewwdziejachludzkości,świa-
domośćjejznaczeniajestznikoma-naświecie
wiedząoniejtylkohistorycy,specjaliściodtego
okresu,aiwPolscesytuacjaniejestdużolepsza.
Przyczynytakiegostanurzeczysąpowszechnie
7
