Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
VI
Przedmowa
powiązaniapomiędzywładzą[power]itekstemliterackimsą
znaczniegłębszeisubtelniejsze,niżmogłobysięnapierwszy
rzutokawydawać.Wyrażająsięonenietylkowtonieikomenta-
rzunarratora,leczrównieżwkreśleniupostaciliterackichczy
utrwalaniuwpamięciczytelnikaprzestrzenigeograficznej.Lew
Tołstojw„Wojnieipokoju”taknarysowałprzestrzeńgeogra-
ficznąwojennapoleońskich,żenikt(zwyjątkiemsamychmiesz-
kańcówowegoterytorium)niedomyśliłbysię,żepomiędzyRo-
sjąakrajaminiemieckojęzycznymiistniałyjeszczejakieśinne
odrębnenarodyoswojejwłasnejhistorii,częstosprzecznej
zhistoriąRosji.NapostrzeganiegeografiiEuropywschodniej
iśrodkowejwdalszymciąguwpływająksiążkitakie,jak„Wojna
ipokój”,książkiimperialnewpełnymtegosłowaznaczeniu,
książki„orientalistyczne”,jakbypowiedziałEdwardSaid.Inny
przykład:powieśćtadokładniezamazujefakt,żebitwapodAu-
sterlitzzaburzyłai„rozerwała”życienietylerodzinomrosyj-
skim,francuskimczyaustriackim,ilerodzinomczeskim-bo
miałamiejscenaterytoriumobecnejRepublikiCzeskiej.
Amerykańskiejieuropejskiejrusycystykijeszczeprawieniedo-
tknęłaświadomośćpostkolonialna.Wznacznejmierze,rusycystyka
tapowielasądy,opinie,przekazyiodkryciarusycystykirosyjskiej,
wktórejteżtaświadomośćjestnikła.Narusycystykęamerykańską
zwłaszczawpłynęłytendencjeidealizowaniasukcesówkulturyro-
syjskiej,którepojawiłysięjeszczezaczasówcarskichiktórewi-
docznebyłyrównieżwokresiesowieckim.Siłatejidealizującej
tradycjijestpoczęściprzyczynątego,żeanibadaczeamerykańscy
anirosyjscynieużywająnaogółtejmetodologiipostkolonialnej,
którajużodpółwiekujestpowszechnieobecnawpracachliteratu-
roznawczych,dotyczącychliteraturyangielskiej,amerykańskiej,
francuskiejczyhiszpańskiej.Autorkaniniejszejpracyżywinadzieję,
żewprowadzeniemetodologiipostkolonialnejdorusycystykizao-
wocujeprocesem,odsłaniającymniezauważonepoprzednioaspekty
literaturyrosyjskiej:jejuzależnienieodstrukturwładczejdominacji,
jejwysiłkinarzucaniaświatupewnychsposobówwidzenia,lub
odwrotnie:jejniezdolnośćwyjściapozagraniceutrwalonejjużfor-
mydyskursu,któregoniedokładnościipotknięćniepotraficzynie
życzysobieskorygować.
