Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żeliwo(nazywaneczasamiżelazemlanym),
następnieżelazozgrzewne(nazywaneźniejstalązgrzewną),
awkolejnymetapierozwojużelazozlewne,czylistosowanadodzisiajstalzlewna.
Wpierwszymokresiedobudowymostówzaczętostosowaćniedoskonałejeszczepod
względemtechnologicznymżelazolane,produkowanemałoefektywnie,którezuwagina
dużąilośćniemetalicznychzanieczyszczeńcharakteryzowałosięniskąjakością[1.21],
[1.22].Ponadto,materiałtencharakteryzowałsięwysokąwytrzymałościąnaściskanie,
alewytrzymałośćnarozciąganiebyłarelatywnieniska.Zuwaginawspomnianysposób
produkcjistrukturategopierwszegomateriałubyławyraźnieniejednorodna.Tymsa-
mymcharakterystykamechanicznategomateriałupozwalałanabudowęmostuokon-
strukcjiłukowej,gdziewykorzystywanajestdobrawytrzymałośćnaściskanie.
Takteżzgodniezhistorycznymiprzekazamizrodziłasięideabudowypierwszegomos-
tuzżeliwawCoalbrookdalewSzkocji,któregobudowazostałaukończonaw1779roku.
Maonkształtłukukołowego,ajegorozpiętośćwynosi30,63m.Budowniczymtego
mostubyłAbrahamDarbyIII.Elementydojegobudowypowstaływsąsiedniejhucie,
założonejprzezjegodziadkaAbrahamaDarbyI.Całkowitamasalanegożelazakon-
strukcyjnegoużytegodobudowytegomostuwyniosła378,5tony
.Wjegokonstrukcji
występująpołączeniawpostaciklinów(wedługwzoruwykorzystywanegozpowodze-
niemdołączeniakonstrukcjidrewnianych).Nieznanowówczasinnegorodzajupołą-
czeńkonstrukcjistalowych,aelementyodlewanemiałyzoczywistychwzględówgaba-
rytoweograniczenia.Dziękiostrożnościbudowniczych,którzybudowalipierwszytego
typuobiektidokonalijegoprzewymiarowania,obiekttenjestzpowodzeniemużytko-
wanydodzisiaj.Zuwaginajegozabytkowycharakteridzisiejszewymogiużytkowe
służyonjedynieruchowipieszemu(rys.1.1).
Rys.1.1.
Pierwszymetalowyobiektmostowynaświeciez1779rokuwmiejscowościCoalbrookdale
wSzkocji(polewej).Widocznyhistorycznysystempołączeńwpostaciklinówstalowych(poprawej)
Poudanejpierwszejpróbiewzniesieniamostuztegojeszczeniedoskonałegomate-
riałuzaczętobudowaćkolejneobiektymostowe,równieżokonstrukcjiłukowej,żeby
wymienićchociażby:
MostprzezrzekęStrzegomkęwŁażanachkołoStrzegomiazbudowany
w1796roku.Jestonuznawanyzapierwszymetalowymostnakontynencieeuro-
pejskim.Jegokonstrukcjęnośnąstanowiżeliwneprzęsłołukoweorozpiętości
19