Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
ROZDZIAŁ1.
organizacji,systemuprawnegoikomunikacjispołecznej.Ówdrobnyprzykład
zdziedzinydrogownictwapokazuje,żeocałościowympostępiecywilizacyjnymnie
przesądzająjedyniesukcesyiskokekonomiczny(materialny,finansowy,techniczny,
infrastrukturalny).Żeniemożnainiewartotracićzpolawidzeniatakżeinnych,po-
zagospodarczychijakościowychkryteriów,jakiepowinnauwzględniaćholistyczna
ocenaprocesówrozwojowych.Przeciwnypoglądnatentematniesposóbbyłoby
nazwaćinaczejniżjednostronnym,wgruncierzeczytechnokratycznym.
1020Czymjestmodernizacja?
Modernizacjatojedenzgłównychwyznacznikówrozwoju-społecznego,poli-
tycznego,ekonomicznego,technologicznego.Możnająrozumiećnajbardziejogól-
nie,wnawiązaniudonajczęstszychdefinicjisłownikowych,jakounowocześnianie,
usprawnianie,ulepszanie,doskonalenieżyciazbiorowego,gospodarki,systemu
władzy,kultury.Albojakoprocesprzechodzeniakrajównierozwiniętych(mniej
rozwiniętych)wrozwinięte(bardziejrozwinięte)[W.Morawski2010,s.18].
Otwartepozostajeoczywiściepytanie,wedługjakichkryteriówmamyoceniaćsta-
nyopóźnieniaizaawansowaniawrozwoju,jakrównieżsamprocesmodernizacji
ijegodynamikę.Ważnyjestwięcpunktodniesienie,kwestiatego,najaką(czyją)
modłęmajądokonywaćsięzmiany.Niekażdazmianajestprzecieżpozytywna,
ajejwartościowaniewymagauwzględnieniajakichśzałożeńaksjologicznychitła
porównawczego.Wtymsensiepojęciemodernizacjijestkategoriąnormatywną
ijakościową.Dlawieluludzinaświecie-nietylkowPolsceiwkrajachjejnaj-
bliższegosąsiedztwa-archetypemszerokopojmowanejnowoczesnościpozostaje
wciążZachódjakowspólnotakulturowaizespółnajzamożniejszychspołeczeństw
wcałejepocenowożytnej.Azatemprocesprzezwyciężaniacywilizacyjnegoopóź-
nieniajestwtejperspektywieutożsamianyznaśladowaniemindoganianiem”
(catchingup)krajówzachodnich.
Wpowyższymujęciumodernizacjajestwięcwzasadzietymsamymcowester-
nizacja,amerykanizacjaczyeuropeizacja.Trzyostatniesłowaniebrzmiąjednak
dostatecznieneutralnie,boodwołująsiędobardzokonkretnychwzorówzmian.
Nieutożsamianiewymienionychprocesówzmodernizacjąpozwalauniknąćza-
rzutówoprzyjmowaniezachodnio-,ameryko-bądźeuropocentrycznegopunktu
widzenia.Modernizacjanietylkowkrajachazjatyckichniemusibowiemzakładać
mechanicznegonaśladowaniaamerykańskichczyeuropejskichwzorcówustrojo-
wych,kulturowychczyteżstandardówcywilizacyjnych.
