Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8◆Wstęp
Naogółwskazanychuwarunkowańiczynnikówkształtującychwy-
obrażeniazbiorowenatematmuzułmańskiegoWschodunakładają
się-szczególniedziś-problemyiniekiedyskrajneemocjezwiązane
choćbyzzaognieniemsytuacjinaświeciewwynikuatakunaWorld
TradeCenter.Mająctonauwadze,MarcinKulaproponowałparale-
lęzsytuacjąokresumiędzywojennego.Uczonystwierdzał,iżstawiane
dziśpytanieosytuacjęmniejszościmuzułmańskichwkrajachEuropy,
njestcodoistotyidentycznezpytaniemomiejscemniejszościnaro-
dowychwPolscemiędzywojennej”isprowadzasiędodylematu:nCzy
państwomabyćpaństwemnaroduetnicznego(ł),wktóryminnych
tolerujesięwnajlepszymwypadkujakogości?Czy[też]matobyćpań-
stwoobywateli?”2.
Wniniejszejrozprawieposzukujęrównieżodpowiedzinatakiepyta-
niajak:naileiczywogóleoweskojarzenia,fantazje,obawy,korespon-
dująztradycjąosiadłychodwieluwiekównaziemiachpolsko-litew-
skichTatarów-muzułmanów?Jakiewartości,normywspółżycia,wizję
człowiekaiświata,komunikowałproponowanyprzeztęwspólnotęob-
razdziejów?JakzauważyłJerzyMaternicki:
Niemożnazrozumiećwieluproblemówspołecznychipolitycznychxixixx
wiekubezpostawieniapytaniaostosunekposzczególnychgrupspołecznych
dohistorii,oichświadomośćhistoryczną.Nierzadkotylkowtensposóbmoże-
mydotrzećdogłębszychpokładówświadomościspołecznejiodsłonićnajbar-
dziejukryteizakamuflowanewniejtęsknoty,pragnienia,urazyianimozje3.
Odpowiedźnapostawionewyżejpytaniaznajdujemyjużwsamym
tytuleksiążki.nTrzyczołaprorokówzmatkiobcej”toodniesieniedo
fragmentunDziadów”AdamaMickiewicza,któryzostałpoddanyinter-
pretacjiwtatarskiejmyślihistorycznej.nWskrzesicielnarodu/zmatki
obcejł/łmatrzyobliczał/łtrzyczoła/Atytułjego-ludludów/ł
imięjegoczterdzieściicztery”.Inspirującsięm.in.sufizmemisefardyj-
skąteoriąnoahidzką,tatarscyhistorycypostrzegaliówkonceptprzede
wszystkimjakodesygnatideiouniwersalistycznychidialogicznychim-
plikacjach.Pojęciantrzyczoła”inzmatkiobcej”,szczególnieupodmio-
tawianeprzeztatarskichmyślicieli,rozumianokolejnojakoróżneświa-
topoglądyiróżnenarodowości,którychaliażmiałbyćfunkcją,anawet
2
M.Kula,Ktojestprawdziwy?,nPolityka”2012,nr46,s.65.
3
J.Maternicki,ŚwiadomośćhistorycznaPolaków.Problemymetodologicznebadań
iichstanaktualny,nEdukacjaPolityczna”1988,vol.12,s.87-cytza:J.Pisulińska,
Żydziwpolskiejmyślihistorycznejdobyporozbiorowej(1795-1914),Rzeszów2004,s.
7-8.
