Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
zkoleiprzedsiębiorcamiprowadzącymiwłasnefirmy,kuracjuszamiposzuku-
jącymiulgiwcierpieniu,atakżespołecznikami,którymudałosięstworzyć
niewielkąwprawdzie,aleaktywnągrupępoloniją.
Pracaniniejszadzielisięnadwieczęści,odpowiadająceinteresującymnas
miejscowościom.
WczęściIbędziemymówićowycieczkachdopiramidwGizie,awięcdo
miejscastanowiącegosymbolikwintesencjękrajunadNilem.Polacyprzyby-
walinaPłaskowyżGizańskijakoczęśćwielonarodowegotłumuposzukiwaczy
wrażeń,wiedzeniciekawościąispragnieniwiedzyostarożytnejcywilizacji,
którapozostawiłaposobietakimponującedzieła.Napodstawielicznychre-
lacjizpodróży,spisanychwspomnieńidwóchpoematówprzyjrzymysięza-
chowaniomiprzemyśleniomPolakówustóppiramid,bowiemtamwłaśnie
jakwsoczewceskupiałysięrefleksje,odczuciaispostrzeżeniapodróżników
zróżnychepokiwarstwspołecznych,oróżnychhoryzontachintelektualnych
iróżnymstosunkudooglądanychzabytków.
Wrozdziale1wyjaśnimy,dlaczegotowłaśnieXIXw.stałsięepokąprze-
łomową,wktórejwycieczkidoGizynabrałyzupełnienowegocharakteru.
Odpowiedzinatopytanieudzielimy,osadzającobecnośćEuropejczyków
nadNilemwszerszymkontekściedziejówEgiptuwdługimwiekuXIX,od
kampaniiegipskiejNapoleonazlat1798-1801dowybuchuIwojnyświato-
wejw1914r.Przedstawimygwałtowneprzemiany,którymEgiptpodlegał
wtamtymczasie,iukażemywynikającyznichrozwójruchuturystycznego
nadNilem,dziękiktóremugościezcałegoświatamogliwcorazwygodniej-
szyicoraznowocześniejszysposóbodwiedzaćpiramidyiSfinksa.Poszukamy
przyczyn,dlaktórychEuropejczycy,awśródnichPolacy,przybywalinadNil
ispisywaliswewspomnienia,awreszcienakreślimyogólnyobrazpolskiej
emigracjiwEgipcieukresuepoki,tużprzedWielkąWojną.
Wrozdziale2,dziękiwspomnieniompolskichpodróżników,odtworzymy
programtypowejXIX-wiecznejwycieczkidopiramid,śledzącjednocześnie
zmiany,jakiezachodziłynaPłaskowyżuGizańskimwrazzmodernizacjąEgip-
tu,rozwojemturystykiipostępemtechnologii.Przedstawimyogólnącharak-
terystykęPolaków,przybywającychpodpiramidywXIXw.;postaramysię
ustalić,jakwidoktychwspaniałychgrobowcówwpłynąłnapóźniejszezain-
teresowaniaoglądających;zbadamy,wjakisposóbówcześnituryścidocierali
doGizy,cowiedzieliozabytkachPłaskowyżuiskądmielitęwiedzęoraz
to,czypostrzegalionipiramidyzespecyficzniepolskiegopunktuwidzenia,
wnowąepokętriumfalnieipewnisiebie,zaczęliśmiałoimasowopodróżowaćpoEuropie
iswymrodzącymsiękolonialnymimperium,atymsamymrozpropagowalipojęcieturystyitu-
rystykiwśródinnychnarodów.Francuskiesłowotouriste,zapożyczonezjęzykaangielskiego,
weszłodomowypotocznejok.1816r.(za:M.D.Reid,WhosePharaohs?Archeology,Museums,and
EgyptianNationalIdentityfromNapoleontoWorldWarI,Berkeley2002,s.66).
