Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
●zaspokajapotrzeby,umożliwiaosiąganiecelówirealizacjęmarzeńturysty,kształ-
tującjednocześniejegociałoiosobowość(systempostawiaspiracji,zainteresowania
izamiłowania,wiedzęidoświadczenie),
●stwarzaokazjędospotkaniazdrugimczłowiekiem,adlaosóbwierzącychtakże
możliwość„spotkaniazBogiem”.
Możnapowiedzieć,żeturystykaprzyczyniasiędohumanizacjiświata,czyniącgo
bardziejludzkim,doskonalszym,otwartymnauniwersalnewartości.Zdrugiejstrony
turystykajestpełnawewnętrznychsprzeczności–antynomii,którerzucającieńnajej
humanistyczneprzesłanie.Wturystycejakwsoczewceogniskująsięproblemyspołecz-
no-kulturowewspółczesnegoświata.Jaknp.pogodzićzesobąochronędziedzictwa
kulturowegozefektywnościągospodarowania,nieskażonąprzyrodęzezwiedzaniem
iwypoczywaniemwkomfortowychwarunkach(wedługzachodnichstandardów)?Czy
wturystycemożliwyjestrozwójzrównoważonyzjednoczesnymrespektowaniempraw
rynku?Jakzapobiecakulturacjispołecznościprzyjmującychturystów,niezamykającich
wskansenachirezerwatach?Czymożnauniknąćwmasowejturystyce„inscenizowanej
autentyczności”,„zaplanowanejspontaniczności”i„skomercjalizowanejgościnności”?
Czyfolklormusizamieniaćsięwfolkloryzm,awięziosoboweustępowaćmiejscarze-
czowym(materialnym)?Jakpodróżowaćtanio,aprzytymbezpiecznieiwygodnie?Czy
możnabyćjednocześniepodróżnikiemiturystą?Paradoksemmasowejturystykijest
równieżfakt,żeturystawmiejscudocelowymswojejpodróżyspotykato,odczegochce
uciec,niszczyto,cogoprzyciąga,poszukujeautentyzmu,aznajdujeimitacje–wyjeż-
dżającpowypoczynekizdrowie,wracaczasemzmęczonyichory.
Turystykajestzjawiskiem„zpogranicza”światarealnegoiwirtualnego,światapracy
izabawy,światawspółczesnegoiminionego–zjawiskiem,którerozgrywasięniekiedy
równocześniewczasieteraźniejszymiprzeszłym.Badaczepróbującyuchwycićistotę
turystykiokreślaliją,częstometaforycznie,jako:„ucieczkęodcodzienności”(Enzens-
berg),„nowoczesnąodmianętradycyjnejpielgrzymki”(Graburn),„zdemokratyzowaną
podróż”(Boorstin),„podróżwczasiezbiletempowrotnym”(Spode)„podróżwświat
wyobraźni”(Urbain),„poszukiwanieautentyczności”(MacCannell),„konsumpcjęwi-
zualną”(Urry),„nowyśrodekkonsumpcji”(Ritzer),„formęneokolonializmu”(Nash),
„dialogispotkaniekultur”(Przecławski),„komercjalizacjęioswajanieobcości”(Podem-
ski),„formętransgresji”(Turos),„zachowaniekonformistyczne”(Knebel),„aktywność
wczasiewolnym”(Dumazedier)2.Bauman,awcześniejMacCannellposługiwalisięka-
tegorią„turysty”doopisukondycjinowoczesnegoiponowoczesnegoczłowieka3.
Pytania,jakiestawiająsobiehumanistyczniezorientowanibadaczeturystyki,doty-
cząjejgenezy,istoty,przyczynimechanizmówrozwoju,eufunkcjiidysfunkcji,społecz-
2Zob.E.Cohen,TheSociologyofTourism:Approaches,Issues,andFindings.„AnnualReviewof
Sociology”1984,t.10,s.373–392;Ch.Hennig,JenseitsdesAlltags.TheoriendesTourismus,„Voyage.
JahrbuchfürReise-&Tourismusforschung”1997,nr1,s.35–53;K.Podemski,Socjologiapodróży,
Wyd.Nauk.UAM,Poznań2005.
3Z.Bauman,Globalizacja.Icoztegodlaludziwynika,PIW
,Warszawa2000;D.MacCannell,
Turysta.Nowateoriaklasypróżniaczej,Wydawnictwo„Muza”,Warszawa2002.
