Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
analitycznej.DokonaneprzezFregegorozróżnienieaczasowegosąduikon-
kretnego,empirycznegozdania,wjakimznajdujeonswójwyraz,zapewnia
takiemupoglądowifikcjęstanowiącądlańteoretyczneufundowanie.Prawda
funkcjonujewnimnazasadziezewnętrznejinterwencjiwczas:jejempirycz-
nepostaci,przynależnedookreślonychmomentów,niewpływająnastatus,
jakijejprzysługuje.Tekstfilozoficznypełnifunkcjęakcesoryjnegowobec
prawdynarzędzia.
Niemniejkontynuacjaaczasowegostatusuprawdydokonujesięwprzy-
padkutegoobszarufilozofiitylkozacenęzapomnieniadziedzictwa,które
ukształtowałofilozofięnowoczesną.Filozofiabowiem,jakąwnawiązaniudo
sugestiiFoucaultanazywamtunowoczesną,znaczącokomplikujerelacjeza-
równopomiędzyprawdąaczasem,wjakimzostajeodkrytaorazodtworzona,
jakimiędzyprawdąajednostką,którająodkrywa.Jeślibowiemczasniema
żadnegowpływunaprawdęfilozoficzną-jeślimożeonazostaćodtworzona
wtejsamejpostaci,wjakiejzostałazapisana-torównieżjednostka,jakają
znajduje,zdajesiętylkoprzypadkowymmiejscemmanifestacjiprawdy.Dzię-
kiswejuniwersalnościprawdaczynianonimowąodnajdującąjąjednostkę;
prawdajestważnasamazsiebie,niezależnieodkonkretnychpostaci,wja-
kichznalazławyraz.Odkrycieprawdyunicestwiapartykularnośćodkryw-
cy,unicestwiatakżewszelkiebłędyinnychjednostek,pozbawiaznaczenia
chwilę,wjakiejodkryciesiędokonało,skoroprawdaniezależyodczasu.
Ajednocześnieprzecież,zpunktuwidzenianiesensu,aczystychstosunków
międzyelementamifaktyczności,odkrycieprawdytoustanowieniedomina-
cjiokreślonejchwili(chwili,wktórejprawdasięprzejawiła)nadwszystkimi
innymi.Prawdarodzisięwczasie,ajednakzchwiląswegoukonstytuowania
zakrywaczas,uniezależniasięodniego.Wysuwanieroszczeniadoprawdzi-
wościtooddaniemomentumyślenia,momentupisaniaimomentulektury
poduniwersalnąważnośćprawdy,pozbawienieznaczeniaczasu,jakimiędzy
nimiupłynął.
Możnatakuczynićtylkowówczas,gdysięzałoży,żefilozoficznynamysł
ujmujeswójprzedmiotzzewnątrz.Wedługtakiegozałożeniawkażdejchwili
iwkażdymmiejscuprowadzićmożnarefeksjęnadpewnymzagadnieniem,
aczas,jakipoświęcamynawypracowanierezultatu,niemaznaczeniadla
jegoistoty,oile-rzeczjasna-rezultatjestprawdziwy.Wystarczywspomnieć
Popperowskierozróżnieniekontekstuodkryciaikontekstuuzasadnienia.
Należyteuzasadnienietezy,wykazującejej-choćbywarunkową-prawdzi-
wość,całkowiciepozbawiaznaczeniakontekstodkrycia.Gdywynikrefeksji
jestprawdą,dlajegosformułowaniarówniedobrzemogłybyćpotrzebnestu-
lecia,jakigodziny.
Tymczasemprzełominaugurującyfilozofięnowoczesną-krytycznafilo-
zofiaKantawrazzeswymprzekształceniemwdzieleHegla-czynitakistatus
