Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Autokreacja:utopiasamegosiebie
25
Ludziezpokoleniadorastającegoprzedsolidarnościowąrewolucją(wzasadzie
bezkrwawą)zostalipostawieniprzedkoniecznościąporadzeniasobiezszoku-
jącą,godzącąwichgodność,stylbyciaimyśleniarzeczywistością.Oilechcą
wniejuczestniczyćnarównychprawach,nolensvolens,musządokonaćzamachu
nadawnąswojąwiarę.Musząporzucićideałyiwartościhumanistyczne,aby–na
przekórtemu,doczegonawoływałJuliuszSłowacki–przerobićsiebiezaniołów
wzjadaczychleba.Niektórzy,pełniawersjiczywprostodrazydotakiejmoralnej
przewrotki,usiłująprotestowaćibronićtradycyjnychwartościzgodnościączło-
wiekanaczele.Jaktowidaćnaprzykładzieuczelniwyższych,którymodgórnie
nakazanozeświątyńwiedzyczywylęgarnielitprzeobrazićsięwnastawionena
praktycznezyskikorporacje,którychgłosjestignorowany.Nietylkozresztąprzez
ministerstwo,aleiprzezmłodszychpracowników,dlaktórychsystemkorpora-
cyjnyjestczymśoczywistym.Zdumiewające,jakłatwoprzyszłoimzapomnieć
onaukachprofesorówstarejdaty;odnosząsiędonichzpolitowaniem,choćdla
karierymusząich,pókico,tolerowaćjakorecenzentówpisanychdlakarierydok-
toratów,habilitacjiczyprofesur.
Niechodziooskarżaniemłodychnaukowców,urodzonychwinnej,choćtak-
żeżelaznejklatce–ozwykłyoportunizm.Tenzdarzałsięzawszewkażdym
środowiskuakademickim.Owielebardziejintrygująceipożytecznejestprze-
śledzenie,jakimimetodamizostałoprzeprowadzonetakszybkieprzeobrażenie
wzorcaosobowości.Kluczemdozrozumieniategofenomenu–moimzdaniem
–jesttytułowezjawiskoutopiisamegosiebie.
3.
Rzeczjasnato,conazywamtutajautoutopią,niepojawiasiępodtakąwłaśnie
nazwą.Jaktosięzwykledziejewprzypadkuświadomościfałszywej,jestona
przemycanapodwielomaróżnymimylącymikryptonimami.Jednymiznajdo-
kładniejjąmaskującychsąpojęciakreatywnośćikreatywizmorazpochodnaod
nichautokreacja.Trzebawtymmiejscuprzypomnieć,żewedługwielokrotnie
jużprzywoływanejklasycznejpracyKarlaMannheimaIdeologiaiutopiaużyte
wtytulekategoriesąformamispołecznejświadomościfałszywej,tojestodkształ-
conejzewzględunastosunekdoteraźniejszości.Podczasgdyideologiausiłuje
zatrzymaćupływczasu,przyszpilićgodoaktualnegostatusquo,utopia–jakbyła
otymwcześniejmowa–Dprześciga”czas,traktującprzyszłośćjakowolicjonal-
niejużobecną.Przywołującludowesłownictwo,ideologia,mentalniezamraża-
jącfaktycznezmiany,jestDprze-czasiała”,natomiastutopia,przyspieszającporód
przyszłości,jestDprzed-czasiała”.
Abymócnadgonićfaktycznezmianywsferzebytu,którylikwidujelubrady-
kalnietransformujeswojeuprzednieformy,neoliberalnamentalnośćmusidoko-
nywaćspecyficznejgimnastykiczywręczakrobacji.Narzucićsobietakiediety
