Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.„Szkołarzymska”wpowszechnejkrytyceartystycznejihistoriisztuki
19
Kunstgeschichtez1927rokunosiłwięctytułDieKunstdesRealismusunddesIm-
pressionismusim19.Jahrhundert(SztukarealizmuiimpresjonizmuwXIXwieku)
i,cooczywiste,niebyłownimmiejscadlasztukiwłoskiej,wktórej„nowocze-
snemalarstwo”nigdyniedoszłodogłosu38lWyraźnieukazywałatotakżeeru-
dycyjnamonografiatwórczościartystówzaalpejskich,udającychsiędoWłoch:
DasKlassischeLand,pióraWilhelmaWaetzoldta,opublikowanarównocześnie
zesejemWaldmanna39lUkazałaona„tęsknotęzaWłochami”(Italiensehnsucht),
obecnąwkulturzePółnocyimotywującąlicznemalarskiewędrówkiodDürera
powspółczesnychautorowitwórców,głównieprzezpryzmatpejzażylPółwysep
Apenińskibyłrezerwuaremmalowniczychmotywówireliktówstarożytności,
ajegounikalneświatło„klasycyzowało”nowoczesnepejzażelByłatoidealna,
arkadyjskakraina,doktórejprzyjeżdżalipółnocnitwórcy:siła„realnego”ma-
larstwamiałajednakmieszkaniegdzieindziejl
„Wyjałowienieklasycznejziemi”40byłowięcściślepowiązanezżyznościąfran-
cuskiejgleby-RzymmiałstracićswójprymatnarzeczParyżalOdwróceniesię
odWiecznegoMiastaizwróceniekunowejstolicysztukiwiążesięznarodzina-
mi„nowoczesnejsztuki”istanowijądropolemikimiędzy„idealistami”utożsa-
mianymizRzymema„realistami”identyfikowanymizParyżemlTaestetyczna
debatatrwałaniemalprzezcaływiekXIXlWyraźnąkrytykęidealistycznejscu-
olaromanamożnabyłozaobserwowaćnasalonachparyskichjużwlatach20l
XIXwieku,wpołowietegożstuleciastałysięonedominujące41lJedenznajważ-
niejszychautorytetówestetycznychXIXwieku,ThéophileGautier,wkomenta-
rzudoWystawyParyskiejw1855rokustwierdził:„terazWłochy,wyczerpane,
wypoczywająlIchkiedyśtakaktywnywarsztatniejestniczymwięcej,jaktylko
muzeum”42lMuzeumtoniebyłojednakżenauczycielemsztuki,leczraczejjej
„lamusem”lKontynuowałbowiemwybitnyfrancuskikrytyk:„figuruje[Italia]na
wystawiepowszechnejtylkoznazwiskami;zichwspaniałychszkół:florenckiej
zakawałkamimurówzmiernymifreskamilZkoleiFrancjaurosła[ł]lStałasię
szkołą,odktórejcałysięświatmożesięuczyćlDziśjedziesiędoParyża,takjak
dawniejjechałosiędoRzymulTegoniktniemożekontestowaćlJeston[Paryż]
stolicąsztuki”43lRomadlaGautieraiprzedstawicieli„moderny”straciłapalmę
pierwszeństwa,stającsięzbieraninąstaroci,zktórychniemogłapowstaćpraw-
38Waldmann1927lPorlHöhler2005,sl89l
39Waetzoldt1927l
40OItaliijakoklasycznej,wyjawionejjużziemipisałMuther:„dziśjestItaliajedynieklasycz-
nymkrajem,artystyczniebezznaczenialJejdawniejżyznagleba,jestwyjałowiona“(Muther
1909,sl255)l
41NlMcWilliam,Esercizidistile:lacriticad’arteegli„envoideRome”,[w:]MaestddiRoma2003,
sl139-149l
42TlGautier,LesBeaux-ArtsenEurope,tl1,Paris1855,sl4-5l
43TlGautier,LesBeaux-ArtsenEurope,tl1,Paris1855,sl4-5l
