Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Agon,czyliorelacjimiędzySłowackimaMickiewiczem
TeoriaHaroldaBloomamogłabyzatemstanowićrównieżpróbęzro-
zumieniaromantycznejświadomościisposobu,wjakinegocjujeona
zzewnętrznymiwpływami.Skorowielkimtematemromantyzmu–jak
piszeAgataBielik-Robson–wcaleniejestflJatranscendentalne,lecz
jaokreślającesięjakoświadomośćwpływu,awięcświadomośćzwiel-
kimtrudemłączącadwieprawdy:prawdędoświadczenia,pouczającą
oistnieniurealnegoświatazewnętrznego,orazprawdęsamowiedzy,po-
uczającąjaojegojednostkowejautonomii,wolności,swobodziekre-
atywnej.Aporiataniejest[…]naturyczystopojęciowej,maonatakże,
amożeprzedewszystkimwymiaregzystencjalny:napoziomieodczuć
owejduszyczującejwywołujeonalęk,lękokreślanyprzezBloomajako
lękprzedwpływem”
61.JakzauważyłaMagdalenaSaganiak,koncepcja
podmiotowościwyłaniającasięzpismAgatyBielik-Robsonjestjed-
nakwspecyficznysposóbpesymistyczna,zakładaonabowiemprzede
wszystkimbrakłącznościpomiędzydoświadczeniemwewnętrznym
izewnętrznym,skazującjednostkęnanieustannekonfrontacjeześwia-
temzewnętrznym,nieoferującwistociewichwynikupoznaniaani
owegoświata,aniwłasnegownętrza
62.WtakimujęciukoncepcjaBlo-
omawydajesięnaturalnymkontekstemanalizowaniazagadnieniaro-
mantycznejpodmiotowości,gdyżujmujejąwłaśniefljakobroniącąsię
przedwpływem,tojestprzednaciskiemwszystkiego,cozewnętrzne,co
niejestjaźnią,coatakujepojedynczość,danegoniepowtarzalnegoczło-
wieka.Ówwpływpochodzizarównoodświatazmysłowego,awięc
tego,conazywamynaturą,jakrównieżodinnychludziorazichtwór-
mantycznejświadomościmożnapowiedziećwszystkopozatym,żejestautono-
micznym,niepowtarzalnym,wewnętrznym»ja«,źródłemsuwerennejWizji[…].
Zdrugiejstronyjesttoświadomośćnaiwnieromantyczna–ztąjednąwszakże
zasadnicząróżnicą,żezostałaonapoddana»twórczoniszczącemu«procesowi
psychoanalizy.Zamiastbyćtym,czymjest:jaźniąwpełniniezależną,jestteraz
romantycznymkłamstwem,któregorolapoleganatłumieniuniełatwejprawdy
ozapóźnieniuilękuprzedwpływemzagrażającymautonomicznejpozycji»ja«”
(A.Bielik-Robson:TheSavingLie.HaroldBloomandDeconstruction.Northwe-
sternUniversityPress2011,s.62,tłumaczeniewłasne).
61A.Bielik-Robson:Duchpowierzchni…,s.28.
62M.Saganiak:Człowiekidoświadczeniewewnętrzne.PóźnatwórczośćMickie‑
wiczaiSłowackiego.Warszawa2009,s.148–152.
