Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
potencjami,paternalizmowiposzczególnychpotęgnadstrefamiwpływów
orazichwzajemnemuuznaniu,atakżekoncyliacyjnemurozwiązywaniu
kwestiispornych)wzmacniałabezpieczeństwonaStarymKontynencie
wramachpowiedeńskiegoładumiędzynarodowego.
Wrozdzialetrzecimpodjętoaspekt,naktóryjużzwróconouwagę
wpoprzednim,tj.konstatację,żeobiektywnymzjawiskiemwczasiefunk-
cjonowaniaporządkumiędzynarodowegobyłopojawianiesięczynników
destrukcyjnych,któreobserwowanewujęciuhistorycznym,wywoływały
jegokryzys.Wychodzącztegostwierdzenia,Lisicki,podobniejakwięk-
szośćstańczyków,diagnozowałdługoterminowezjawiskadestabilizujące
porządekwEuropielegitymowanyprzezkoncertmocarstw(1815–1882).
Wkolejnychpartiachtegorozdziałuwskazano,żeprzedstawicielewspo-
mnianegośrodowiskaskonstatowali,iżupodstawprocesówdestabilizacyj-
nychległozanegowanieprzezniektóremocarstwazasadrównościiniena-
ruszalnościstrefwpływówpozostałychuczestnikówtegogremium.Lisicki,
akceptująctostanowisko,dowodziłwpublikacjach,żewciąguXIXstule-
ciaświadectwemtegobyłypróbynarzucaniahegemoniiprzezRosję,Fran-
cjęorazPrusypozostałymczłonkomczwórporozumieniaorazpaństwom
npomniejszym”.PrzykładPrusbyłotyleistotny,żezdaniemLisickiego
iinnychstańczyków,ekspansywnapolitykategopaństwawlatachsiedem-
dziesiątychXIXw.doprowadziładozjednoczeniapodswymprzewodem
krajówniemieckichinaruszeniarównowagieuropejskiejwramachkoncer-
tumocarstw.
Kolejnyrozdział–czwarty–charakteryzujewynikianalizLisickiego
dotyczącychskutkówpostępującegorozpadutegogremiumnadwienwro-
giekoalicje”.Tymspostrzeżeniomtowarzyszyłarefleksjaometamorfozie
ładuzkoncyliacyjnegonarywalizacyjny,będącegodowodemnapogłębia-
niesięniestabilnościporządkumiędzynarodowegowkońcuXIXstulecia.
Sygnałemtegobyłaagresywnapropagandawobecswychadwersarzyoraz
deprecjacjaznaczeniawramachdanegosojuszusłabszychmocarstwwsto-
sunkudogłównejpotęgi(np.prymatNiemiecwobecAustriiiWłoch).
WskazanekonkluzjedotyczącestosunkówmiędzynarodowychwXIXw.
stanowiłydlastańczykówkanwędorozpatrywaniaperspektywdlaspra-
14
