Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
.
ŚwiatopoglądkonserwatywnyHenrykaLisickiego
Toepatowaniezpozycjimaterialistycznychprogramowąhomogenizacją
uwarstwieniaspołecznegołączyłosięzżądaniemlaicyzacjispołeczeństwa.To
powodowało,żeLisicki,zpozycjikonserwatywnych,uznawałprogramsocja-
listycznychikomunistycznychnowatorówsocjalnychzasprzecznyzRealpoli-
tikjegośrodowiska34.Stądwynikałajegoniechęć–cobyłonormąwwystą-
pieniachkonserwatywnychpublicystówiteoretyków–dokonstruktywizmu
politycznegonowatorów.Ichkrytykaogniskowałasięnadespotyzmienwięk-
szości”(ntyranialiczby”)35lubdyktaturzejednostkiopartejnaformalnejlegi-
tymacji(ncezaryzmdemokratyczny”NapoleonaIiIII)36.
WocenieLisickiego,podobniejakiinnychreprezentantówśrodowiska
krakowskichkonserwatystów37,próbąwyjściaztegoklinczubyłprefero-
wanyprzeznichmoderantystyczny(kompromisowy)ustrójspołeczno-po-
lityczny,tj.monarchiakonstytucyjna38.Jakdowodzili,wzorcowypodtym
względembyłmodelangielskidobywiktoriańskiej39.Jednak–cozeszcze-
gólnymnaciskiempodkreślałwśródnichLisicki–wbrewprzewidywaniom
literalnenaśladownictwotakspecyficznegorozwiązania,jakimbyłaangiel-
skaegzemplifikacja,sięniesprawdzało40.Dlakrakowskiegopublicystyprzy-
34Wartotakżewskazać,żeuschyłkuXIXw.,mimozmajoryzowaniauwagizacho-
wawcówzagrożeniemzestronynczerwonejrepubliki”,corazsilniejdogłosudo-
chodziłarefleksjaokolejnymzagrożeniu,zyskującymwtymokresienaznaczeniu
politycznym,tj.nacjonalizmie.H.Lisicki,Zdziejów,cz.2,s.167
.
35J.Bartyzel,Demokracja,Radom2002,s.23–29.
36Por.:B.Szlachta,Krytykamodernizacjiwpismachpolskich,w:Drogidonowoczes-
ności.Ideamodernizacjiwpolskiejmyślipolitycznej,red.J.Kloczkowski,M.Szuł-
drzyński,Kraków2006,s.141.
37M.in.:S.Tarnowski,SiedemprojektówkonstytucyjnychwAustrii,nPP”R.2,1867,
t.4,z.10,kwiecień,s.93–98;PamiętnikiPawłaPopiela(1807–1892),Kraków
1927,s.25;L.Biliński,Oistocie,rozwojuiobecnymstaniesocjalizmu,Kraków
1883,s.8.
38H.Lisicki,AleksanderWielopolski(1803–1877),t.2,Kraków1878,s.448.
39H.Lisicki,Notatkipodróżne,cz.1,s.124.
40Np.:S.Tarnowski,LeonRzewuski.Wspomnienieopismach,nPP”R.5,1870,t.4,
z.11,maj,s.206;L.Powidaj,PróbarestauracjimonarchicznejweFrancji,nPP”
R.9,1874,t.3,z.8,luty,s.185–191;W.Zakrzewski,[rec.]Thoreau-DanginP.,
HistoiredelamonarchiedeJuillet,nPP”R.21,1886,t.2,z.4,listopad,s.146.
29
