Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
exordium
|
13
jejcelemmożebyćukazanie,żedoświadczaniemuzykiwykracza
pozaczystąpostawęestetyczną.Gdydźwiękisądlaodbiorcynie
tylkoprzedmiotembezinteresownejkontemplacji,muzykamoże
staćsiędlaniegotowarzyszkądoświadczeniaegzystencjalnego.
Czywyrastaonozprzeżyciaestetycznego?Czystanowijegotrans-
gresję?Amożewiążesięzporzuceniemperspektywyestetycznej?
Abyodpowiedziećnatepytania,przypomnijmykluczoweroz-
strzygnięciadokonanenatympoluprzezRomanaIngardena.
WPrzeżycieestetyczneprowadzidoukonstytuowaniasięswois-
tego–estetycznego–przedmiotu,któregoniemożnautożsamiać
zniczymrzeczywistym,czegospostrzeżeniedajepierwszyimpuls
dorozwinięciasięprzeżyciaestetycznegoicozazwyczaj,zwłasz-
czajeżelijestwtymcelustworzonymdziełemsztuki,odgrywarolę
regulatoraprzebiegutegoprzeżycia[…].Obejmujeonowswoim
przebieguwielorakieprzeżyciaskładoweróżnegotypu:zarówno
aktyujmowania,jakaktytwórczegokształtowanialub–prze-
ciw
nie–jedynieodtwórczegorekonstruowaniairozumienia,jak
wreszciewzruszeniaiemocje.Wszystkieonewrozmaitesposoby
sięzsobąsplatają.Przeżycieestetycznestanowifazębardzoak-
tywnegożycia,wktórejjedyniewpewnychchwilachpojawiasię
czystoodbiorczedoznawanie”10.
Niewinnysłuchaczdostrzegatupierwszątrudność.Okazujesię,
żejegokontaktzmuzykąniezawszejestaktywny.Zdarzamusię
poprostuniemyślećoniczymichłonąćdźwięki,niewspomina-
jącjużosytuacji,gdytraktujemuzykęjakotłoinnychczynności.
Muzykapomagamuskupićsięnapracyiodciąćodcodzienności,
azarazemsprawia,żesłuchaczjakbyintensywniejprzeżywawłas-
netrwanie.
Ingardenzdajesiębraćtopoduwagę,skorodopuszczamożli-
wośćWczystoodbiorczegodoznawania”,czyteżWjedynieodtwór-
czegorekonstruowania”,któremutowarzysząwzruszenia.Zastrzega
jednak,żeprzeżycieestetycznemabyćWfaząbardzoaktywnego
życia”,ategowarunkuwielusłuchaczyspełnićniepotrafilubnie
