Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
Fenomenuchodźstwaijegoewolucja
doczasówkolonialnychczynnikiwypychająceludzizichsiedliskzwiązane
byłyprzeważniezrozmaitymizaburzeniamiwśrodowiskuprzyrodniczym
(zmianamiklimatycznymi,brakiemzwierzynyłownej,powodziami,pożarami
buszu,atakamiszarańczyczywyjałowieniemziemi),towarzyszącymiimgło-
dami,epidemiamiczystarciamizinnymigrupamiludzkimi.Uchodźcymogli
byćprzytymzarazemnajeźdźcamiipogromcamiinnychludów.Wprzeci-
wieństwiedowspółczesnych,migracjetemiałycharaktergłówniekolektywny,
rodzinno-rodowo-plemienny.Tobyłagłównacechauchodźstwantradycyjnego”,
różniącagooduchodźstwanowoczesnego,któremacharakterwdużym
stopniuindywidualny.
Wrazzpoczątkiemzmianklimatycznych(ok.40–20tys.lattemu),ana
pewnoodpoczątkówneolitu(ok.10tys.latp.n.e.),kiedytozacząłsiępro-
cespustynnieniaSaharyitakzwanarewolucjaagrarnaoraznastąpiłwyraźny
wzrostliczbyludności,dynamikatychmigracjinakontynenciemusiałajeszcze
wzrosnąć
63
.Oczywiścieniemożnawykluczyć,żepodobniejakdziś,niewszyst-
kieztychruchówludnościowychmusiałymiećcharakterprzymusowy.Wiele
znichpodejmowanozapewnetakżeznaturalnejdlaczłowiekaciekawości,
chęcizmiany,przygodyinadzieinapoprawędotychczasowychwarunków,
nawetwtedy,gdydotychczasoweniebyłynajgorsze.
Towszystkonieoznaczajeszcze,żemigracjesąnormalną,stałączęścią
nnaturyczłowieka”,choćmogątakimisięwydawać,gdyż,jaknarodziny
iśmierć,sąuniwersalne.Zpunktuwidzeniajednostkisązawszeprzerwaniem
stabilizacji,wyzwaniem,ryzykiemitraumą.Migracjajestdoświadczeniem
dlawszystkichmigrantówtrudnym,adlawieluokrutnym.Tostwierdzenie
dotyczynietylkotychAfrykanów,którzywywożenibyliprzymusowo,jako
niewolnicy,aleiwspółczesnychnuchodźców”nielegalniepodróżującychdo
Europy.Migrujący,przebywającypozaswojąojczyznąnietylkodawniej,ale
idziśstanowiąmniejszość.Powiedzenienwszędziedobrze,alewdomunajle-
piej”(EastorWest,home
’sbest),mająceodpowiednikitakżewinnychjęzykach
świata,odzwierciedlatęfundamentalnąprawdę.Stądwygnanie,deportacja,
banicja,jakbiblijnewydaleniepierwszychludzizEdenu,zawszebyłykarą
najsroższą,niemalrównąśmierci,współcześniezakazanąprzezhumanitarne
prawomiędzynarodowe
64
.Człowiekzawszedążyłdostabilizacji,osiadłości
63L.Stone,P
.F
.Lurquin,Geny…,op.cit.,s.233–234;G.Childe,SocialEvolution,NewYork
1951.
64
BanicjizakazujePowszechnaDeklaracjaPrawCzłowiekawart.9iMiędzynarodowyPaktPraw
ObywatelskichiPolitycznychwart.12.4.,choćniektórepaństwaobchodzątenzakaz,pozba-
wiającwcześniejdanąosobęczygrupęludziobywatelstwa,czyniącznichbezpaństwowców.
