Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
i.kształtowaniesięmodelipodatku...
Coll.16,9,2:
quodsiisquidecessitliberfuit[nec]exremancipa-
tionemanumissus,lexquidemduodecimtabularum
manumissorilegitimamhereditatemdetulit,sedpraetor
aequitatemotusdecempersonascognatorumeipraetu-
lithas:patremmatrem,filiumfiliam,avumaviam,ne-
potemneptem,fratremsororem,nequisoccasioneiuris
sanguinisnecessitudinemvinceret.
Jeżeliten,ktozmarłbyłwolny,leczjeszczeniezo-
stałwyzwolonyzponownejmancypacji,prawodwuna-
stutablicprzyznawałoprawodziedziczeniaustawowego
osobie,któramiałagowmanus.Leczpretorporuszony
słusznościądałpierwszeństwodziesięciuosobomspo-
krewnionym:ojcu,matce,synowi,córce,dziadkowi,bab-
ci,wnukowi,wnuczce,bratu,siostrze,takabywtejsytu-
acjiwygrywałoprawopokrewieństwa.
Osobaemancypowanamogłauzyskaćsamodzielność
iwyzwolićsięspodwładzyojcarodzinytylkonadrodze
fikcyjnejsprzedaży–mancypacji.Synanależało„sprze-
dać”trzyrazy,acórkęwystarczyłoraz.Ojciecrodziny
umawiałsięzeswoimprzyjacielem,osobązaufaną,żebę-
dzierazemznim„handlował”synem,tenzaśzakażdym
razembędziegosprzedawałzpowrotemojcu.Gdyzosta-
niedokonanytrzeciakt„sprzedaży”,synbędziecałkowi-
ciewolnyiniezależny–suiiuris.Jasnestajesię,żewtej
procedurzemożepojawićsiępoledonadużyć.Manumit-
tor,którymjestosobamającawładzęnadsynem,zmieniała
sięwtrakcieemancypacji–razbyłnimojciec,arazdru-
gastrona.Problempojawiałsię,gdysynzmarł,akontra-
hentojcaniezdążyłponowniegosprzedać.Zrozumiałe,że
mógłspecjalnieopóźniaćproceduręemancypacji.Wedle
ustawyXIITablicpierwszeństwodziedziczeniaposiadałby
61
