Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
francuskichtwórcównowofalowych(Jeana-LucaGodarda,
FrançoisTruffauta,AlanaResnais’go),jakireżyserówkina
amerykańskiego(AlfredaHitchcocka,NicolasaRaya,Howarda
Hawksa).Niemożnazapomniećoinspiracjachliterackich.
PozaStendhalemcytowanisąWilliamSzekspir(tekst
Makbeta
iimiębohatera
Snunocyletniej
–Puck),PierPaoloPasolini,
CesarePavese,OscarWilde,MarcelProust(autorzy
dyskutowanychtekstów).Wsekwencjirozpoczynającejfilm
słyszymyzoffuwersypoematuPasoliniego
Religiamoich
czasów
,jednocześnieBertoluccistylizujeobraznascenę
z
Doutratytchu
Godarda,umieszczającakcjęwświecie
rodzinnegomiasta,Parmy.Umiejętnośćwprowadzenia
dodziełataklicznychcytatówmusibudzićpodziw.Mamy
turzadkospotykanykonglomeratodniesieńkulturowych,
reminiscencjifilmowychiliterackichświadczących
oniespotykanejerudycjireżysera,który–oczymwarto
pamiętać–niekończyłżadnychstudiówuniwersyteckich.
Bertolucci–jakwiadomo–uwielbiakontaminacje
idwuznaczności30.
Onsamzniechęcałdoporównywaniajegofilmu
Przed
rewolucją
zliterackimpierwowzorem,deklarując
przypadkowośćnawiązańdopowieściStendhala.Coprawda
wcześniejmiałzamiardokonaćekranizacji
Pustelni
,ponieważ
uważałjązanajlepsząpowieśćwdziejachliteraturyświatowej,
aleostateczniesięgnąłtylkodowybranychtropówulubionej
lektury.Bertoluccistworzyłcośwrodzajuwspółczesnejwersji
Pustelniparmeńskiej
,którawtrakciepracynaplaniebardziej
zaczęłaprzypominać
Edukacjęsentymentalną
.Reżyseranie
zainteresowałowpowieściStendhalanic,cobyłokostiumem
historycznym,sensacyjnymwydarzeniem,aninawetanalizą
psychologiczną.Film
Przedrewolucją
,przezniektórych
krytykównazywany„Anty-pustelniąparmeńską”,dowodzi
tego,jakdaleko,posługującsiętekstempierwowzoru,można
odniegoodejść.JeffersonKlinemówiwtymkontekście
o„kształcienieobecności”światapowieściowegowdziele
BernardaBertolucciego.
Bertolucci–jaksamtwierdzi–sięgadokorzeni,żebymócsię
odnichoderwać.Ponakręceniuswoichpierwszychfilmów
młodyreżyserzaliczonyzostałprzezkrytykówdokina
kontestacji,choćwedługFrancescaCasettiegotrafniejszym
określeniemdlaBernardaBertolucciegobyłobyjednakkino
mediacji(
cinemadimediazione
),dlategożewjegotwórczości
