Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Prolog–Ozamierzaniachtejksiążkiijejautorach
sięwwynikutychsamychzdarzeńwnauce,odktórychzaczęłybyćwidoczne
powiązaniazinformatyką.Mianowicieodmomentu,gdykomputer,zrazu
zdefiniowanyteoretyczniepodmianemuniwersalnejmaszynyTuringa,zro-
dziłoczekiwania,żejegofunkcjonowanierzuciświatłonasposóbdziałania
umysłu.To,cojestimwspólne,tozdolnośćprzetwarzaniainformacjiwcelu
rozwiązywaniaproblemów,przetwarzaniamającegocharakterobliczeń.Tego,
żecośobliczam,gdyrozwiązujęproblem,choćbytaktrywialnyjakten,czy
zamówićkawęczyherbatę,nieujawniamimojaświadomość.Dlategotak
cennymźródłemwiedzynatemattychskrytychprzedświadomościąprocesów
jestposługiwaniesięanalogiązmaszynamidokonującymiobliczeń.Płodnej
analogiidostarczakomputercyfrowy,innejzaś,równiepomocnej,komputer
analogowy.Skorosątourządzeniafizyczne,toistotnedlakorzystaniazana-
logiisąodwołaniasiędofizyki.Należałobywłaściwienapisaćosobnąksiążkę
ozagadceumysłuzfizykalnegopunktuwidzenia,wtejzaśwskazujemynate
jedyniezwiązkizagadkiumysłuzzagadkąmaterii,któresąkoniecznedlatoku
naszychrozważań(np.wfeseju11,§4).
Informatyczny,zkolei,punktwidzeniawspierasięnatychwyni-
kachlogiczno-matematycznych(Hilbert,Gödel,Turing,Tarskiiin.),które
ujawniłyograniczeniaalgorytmów,awięcograniczeniamaszynycyfrowej
wrozwiązywaniuproblemównauki.Jejmodelteoretycznydałwroku1936
AlanTuring(szerszejpublicznościznanyjakogłówny,pozamatematykami
polskimi,bohaterakcjiDEnigma”).Realizacjątechnicznąuniwersalnejma-
szynyTuringajestnaszswojskikomputercyfrowy.Okazałosię(Gödel),żejuż
wtakpodstawowejteorii,jakarytmetykaliczbnaturalnych,sąizawszebędą
problemynierozwiązywalnealgorytmicznieczylimechanicznie.Okazałosię
też(Turing,Church),żenawetlogikawpewnymsensienieradzisobiealgo-
rytmiczniesamazsobą,booniektórychformułachudajesięnamdowiedzieć
jedyniewsposóbintuicyjny,czysąone,czyniesą,prawamilogiki.Cowięcej,
okazałosię–jużnapoluinformatykiikomputerowejrealizacjipewnychzadań
–żeistniejąproblemynieobliczalne,czylialgorytmicznienierozwiązywalne
(napierwszytakiproblem,tzw.problemstopu,uznawanydziśzakanoniczny,
natknąłsięAlanTuring;fesej10,§2i4).
Twierdzenialogikicodoograniczeńpostępowaniaalgorytmicznego,czyli
wykonalnegomaszynowo,zakreślająsferętego,comusipozostaćniewia-
dome,gdysięstosujemetodyuchodzącezanajbardziejścisłe,najbardziej
sprawdzalneintersubiektywnie.Czysądopuszczalneinne,niealgorytmiczne,
lecztakie,wktórychsięprzejawiatwórczaintuicjaipomysłowośćuczonego?
Bylitacyrygoryści,którzyniedopuszczaliwnauce,takżeempirycznej,in-
nychmetodniżalgorytmiczne.Poglądtenbywanazywanyalgorytmizmem
(fesej11,§3i3).Najgłośniejsijegozwolennicyprzeszlidohistoriipodnazwą
KołaWiedeńskiego.Przeżywałoonorozkwitdoczasuowychtwierdzeńna
tematograniczeńproceduralgorytmicznych(fesej19,§2i2).Tezostałydo-
wiedzione(1931,1936)wedleprecyzyjnychstandardówmatematycznych,ale
