Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
trylogiiŻuławskiego.Swoistestudiumbezwolnościprzedstawił
Żuławskiw1902rokuwopowiadaniuZpapierówponiedoszłym
samobójcy;odwlekającyostatecznądecyzjęosamobójstwieAlojzy
Rokokoumrzepoczterdziestulatachwewłasnymłóżku,dziwiąc
się,żeDtaksięprzeszłojakośprzezżycie[ł].Azezdumieniem
myślęotym,żejestpozamną,żebyłowogóle–itomniejwięcej
podobnedożyciawszystkichinnychludzi[ł]”(KS226).Alegdy-
byspróbowaćspojrzećnaopowiadanieŻuławskiegozmieniając
punktwidzenia,odsłoniłbysięinnyprzekaz.Mniejbyłobywnim
Obłomowa,więcejzaśGrekówpojmującychżyciejakodążeniedo
odsuwającegosięwciążcelu.Celjestwyznaczony,zamiarpowzię-
ty,teraznastępujefazaodwlekania,któranieoznaczaporzucenia
celu,leczwyczekiwanienastosownymoment.Żyć,tonieustannie
podchodzićcel,powstrzymującsięodfinalnegoruchuwjegokie-
runku.Dwuznacznośćczasownikamelleinwgnomicznymzale-
ceniu,byDZwlekaćzożenkiem”i/lubDdążyćdoożenku”pozwala
uzgodnićdwapozornieprzeciwstawneznaczenia.Polskitłumacz
dziewiątejsentencjidelfickiejtakotympisze:DZasadniczowięc
senstejsentencji,przypróbiepogodzeniaobydwuznaczeńcza-
sownikamellein,zdecydowanieprzychylałbysięwstronęmitygo-
waniapośpiechu:»miejwperspektywie,zamierzajożenek,alenie
spieszsięznim,zamyślajgo,możeplanuj,nieuciekaj,alebezsilnej
determinacji«”19.Jeżelipamiętać,iżwcałejtrylogiiŻuławskiego
słychaćelegijnetonyżalunadpowziętymidecyzjamiwypraw,któ-
reokazałysięwsensiechronologicznymiegzystencjalnym(choć
zapewneniewNietzscheańskim)niewczesne(nienaczasie,przy-
nosząceefektyodmienneodspodziewanych),awięcmijającesię
zcelemwmomenciejegoosiągnięcia,nietrafione,choćuderzające
wtarczę,wówczasokażesię,żemilczącądyspozycjąukrytąwtek-
ściejestwłaśniezalecenieodwlekaniabezwyrzeczeniasięcelu.
Oznaczatorozwijanienaukiibadaniejejmożliwościopierające
19K.Bielawski,Delfickitrójnóg.Sentencjedelfickie,Kraków2018,s.111.
Interpretacjeliterackie
37
