Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Opórwpedagogicznejrefleksjiemancypacyjnej
Teoriapedagogicznaposiadanajwiększemożliwościkreowaniarzeczywi-
stości,bowiemjestprzekładananapraktykę,naświatcodziennejedukacji,na
klimatwszkole,narelacjemiędzynauczycielamiiuczniami,rodzicamiiich
dziećmi.Ponadtoteoriapedagogicznajakonauka,posiadawładzękształcenia:
tworzeniajednostekiprzekształcaniarzeczywistości.Praktykacodziennego
funkcjonowaniawszkoletopłaszczyznasubtelnejnauczycielskiejwładzy,która
wplecionajestwinterakcjezuczniami,wproceskreowaniatożsamości,czy
dyscyplinowania84.Perspektywatadotyczywszystkichformkształcenia:in-
kluzyjnych,integracyjnychisegregacyjnych,ponieważztychformkorzystają
uczniowiezgłębsząniepełnosprawnościąintelektualną.
Istotąemancypacjijestjejpodmiotowywymiar,pozytywnyproceswyraża-
jącysięwaktywizmieosobyuzyskującejwolność,jesttorównieżprocesnzmie-
nianiawarunkówfunkcjonowaniapodmiotuindywidualnegoi/albozbiorowego,
wprowadzeniaintencjonalnychzmianwpodmiotowymświecieżyciawcelu
przekraczaniauwarunkowańaktualnejegzystencji”85.WedługMariiCzerepaniak-
-Walczakemancypacjawyrażasięwwypowiadaniuwłasnychsądówiopinii
orazpodejmowaniusuwerennychdecyzjiwwarunkachopresjiiograniczeń
orazwdziałaniu,któregocelemjestzmienianieświataisiebie86.Wydawaćbysię
mogło,żerozważanianaddążeniamiemancypacyjnymiwśrodowiskuosóbznie-
pełnosprawnościąintelektualnąmogąbyćnierealne87,jednakBeataCytowska
odwołującsiędowyjaśnieńww.autorkiujmujetenproblemnastępująco:nnie
chodzioto,byznieśćodmiennośćiróżnicemiędzyludźmiizbiorowościami
(np.zewzględunapłeć,wiek,rasę,sprawnośćfizycznąitp.),alebyniebyłyone
przyczynądoświadczaniadeprywacji,uciemiężenia,opresji,kolonizacjiitym
podobnych.Emancypacjaniejestbowiemznoszeniemróżnic,aleuwalnianiemsię
odstereotypówiopiniigenerującychopresyjnerelacjespołeczneorazusytuowanie
osóbigrupwstrukturzespołecznej,ekonomicznej,wkulturzeipolityce”88.Można
więcuznać,żesamfaktistnieniaiuznaniaemancypacjiwpedagogicespecjalnej
nieświadczyjeszczeosprawczościtegoprocesu89,aniteżnnieprzekładasięna
algorytmyspołecznychzachowań”90.Dlategoteżwlogiceemancypacyjnejduże
znaczenieprzypisujesięteoriikrytycznej,któraumożliwiarozumienieproblemów
84Z.Melosik,T.Szkudlarek,Kultura,tożsamość,edukacja.Migotanieznaczeń,Oficyna
WydawniczanImpuls”,Kraków2010,s.23-24.
85M.Czerepaniak-Walczak,Pedagogikaemancypacyjna,GWP,Gdańsk2010,s.29.
86Tamże,s.29.
87B.Cytowska,Trudnedrogiadaptacji...,s.343
88M.Czerepaniak-Walczak,Pedagogikaemancypacyjna...,s.16.
89B.Cytowska,Trudnedrogiadaptacji...,s.345.
90E.Zakrzewska-Manterys,Upośledzeniumysłowo.Pozagranicamiczłowieczeństwa,Wy-
dawnictwoUW,Warszawa2010,s.97.
32