Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TenpunktwidzeniajestpodzielanyprzezJeana-RobertaPitte)a,któryro-
zumieprzezurbanistykę„woluntarystycznąkoncepcjęmiasta”20.
Przytoczyliśmyteopinie,gdyżprezentowanedefinicjeurbanistykikores-
pondująztymistosowanymiwnaszychanalizach,natomiastpodstawowym
założeniemautorajestwykazanienapodstawieprzykładówzidentyfikowanych
wpołudniowejFrancji,któredotychczasnieznalazłysięwobiegunaukowym,
żedataplanowoformowanychukładów-awięcprzejawówurbanistyki-
winnazostaćznacznieprzyspieszona.Prawdąjestjednak,że-jakjużpowie-
dzieliśmy-rozróżnienierezultatówdziałańspontanicznychiplanowanych
bywatrudnedoustalenia,zwłaszczażefazaplanowaosadnictwabyłaczęsto
poprzedzanaspontanicznąalboteżbezplanowokontynuowana.
Ponadtotrzebajeszczerazpodkreślić,żeistnienieplanurealniewytyczo-
negowterenie,anietegotypuzamiar,praktycznieniepojawiasięwźródłach
pisanychprzedXIIIwiekiem.Towłaśniesprawia,żepowszechnejestprzeko-
nanie,żewszelkieprocesywcześniejszemiałycharakterprzestrzennieniezor-
ganizowany.
Tymczasem,pozaosadamiocharakterzesamorzutnym,zidentyfikowa-
liśmywieleinnych,cechującychsięporządkiemprzestrzennymwynikającym
zzastosowaniaformgeometrycznych,czytelnychwichstrukturze:okręgu,
trójkąta,trapezu,prostokątaikwadratu.Formyteodnosząsiędoobwodów
obronnych,alerównieżdosieciulicznejiukształtowaniaplacówpublicznych.
Niekiedydotyczytorównieżukładuuprawrolnych.
Zwartazabudowaśredniowiecznychwsi,takcharakterystycznadladolnej
Langwedocji,nadajeimcharaktermałychmiast-miasteczek.Dlategoteż,
mówiącoformachichzagospodarowaniaprzestrzennego,będziemyczęsto
posługiwaćsięterminemformymiejskie(formesurbaines).
Jakzauważyliśmy,powtarzalnośćtychformdowodziichcelowegostoso-
wania.Jesttotymbardziejuderzające,żeniektóreznichbyłydotychczaspo-
wszechnieuznawanezarezultatrozwojuspontanicznego.Mógłonbyćnarzu-
conyprzezkoniecznośćdostosowaniadokonfiguracjiterenulubwynikać
zprzypadku.
Pojawieniesięokręguwstrukturzeorganizmówprzestrzennychtłuma-
czonoadaptacjądoterenu,arównieżdążeniemdostosowanianajekonomicz-
niejszegoprzebieguliniiobwarowańzapewnionymprzezfiguręokręgu.Sta-
ranosięrównieżdostrzecwtegotypurozwiązaniachzastosowaniezasady
azyluwokółkościoła,którywłaśniewformieochronyprzestrzeniozarysie
kołastosowanowmyślzasadyPaxDei.Jakzobaczymy,obiektykościelne
38
