Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2.Powstanieirozwójmiast
31
nienietowymagaoddzielnegopotraktowaniaibędzieomówionewkolejnychroz-
działach.
Zgeograficznegopunktuwidzeniaważnąiogólnąprawidłowościądlawszystkich
miastjestto,żesąoneskładowągeograficznego(terytorialnego)podziałupracy.Obej-
mujeonróżneobszary,rozwijasięnaskutekpołączeniainagromadzeniazasobów
wróżnychwarunkachgeograficznych.Powstającemiastadzieląpomiędzysiebieobo-
wiązki,przyjmująctęlubinnąspecjalizacjęwzależnościodpołożeniaipojemnościte-
rytorium,iosiągająróżnewielkości.Miastasąponadtonieprzewidywalnewswoim
rozwoju:„Dlaczegomiastojest„niepoznawalneinieprzewidywalne”,przecieżtworzy-
liśmyjewłasnymirękoma,swojąwolą?Częstozachowujesięonozupełnienietak,jak
munakazano.Częstowydajesię,żerobionoumyślnie,nazłośćnaszymdokładnie
przemyślanym,zbilansowanym,zrównoważonymplanom–rośnietam,gdziepowinno
sięzatrzymać,abywaiodwrotnie,żeniezdecydowanieiniepewniestawiadrobne
kroczki,niekiedystoiwmiejscutam,gdziemyprojektujemyjegowzrost”(Gumnov,
A.E.,1984:23;ŁappoG.M.,1997:16).
Wartoturównieżnadmienić,żedodatniemuefektowi,któryosiągamyrealizujac
projektyiprogramyurbanistyczne,towarzysząwjakimśstopniuiniekorzystneprzejawy
irezultaty.Wnowychrejonachnietylkopowstająnowemiastaidomy,dziękiktórym
rozwiązujesięproblemymieszkaniowe,alerozciągasięiposzerzaobszarmiasta(urban
sprawl),wydłużająsięciągitransportoweiinfrastrukturainżynieryjna,zwiększasięczas
nadojazdydopracyitp.(okonsekwencjachurbanizacjipor.rozdz.5).Niezawsze
możemyprzewidzieć,jakieczynnikirozwojulubproblemymogąwystąpićwmieście
wciągunajbliższych50latijakabędzienaniereakcjamiasta.Miastozatemniemoże
wyzwolićsięodproblemówisprzeczności,tymbardziejżepowstająonejakorezultat
wieluprzyczyn.Przejawiasięiuwidaczniatuzarównosprzecznaistotasamegomiasta,
jakiproblemy,którychdostarczamiastukrajiregion.Dotegoczęstodochodzą,jakstwier-
dzaG.M.Łappo(1997:16),komplikacjespowodowaneomyłkamipolitykimiejskiej.
Miastojestnietylkowyrazemisymbolemsprzeczności,przeciwstawianiasięróż-
nychsiłspołecznych,alejestwyrazemisymbolemróżnychkompromisów.Wszcze-
gólnościprojektyrozwojumiast,politykamiejskajestwswymcharakterzekompromi-
sowa.Totakżeodzwierciedlaistotęmiastajakozjawiska.Oprócztegowmiastach
opracowujesięmetodyrozwiązywaniaproblemówstojącychprzedspołecznością,kra-
jemiludzkością.Wznacznymstopniumiastowystępujetakżejakoośrodekrozwiązy-
waniawieluproblemówspołeczno-ekonomicznych(ŁappoG.M.,1997:16).
Paradoksmiast,doświadczanieklęskiróżnychniedogodnościspołecznych,niekontro-
lowanywzrost,krnąbrnośćiniefrasobliwośćzachowaniasięniektórychmiaststwarzają
uczęściludzistrachprzednimi,takjakprzedślepymżywiołem,szkodzącymludzkości.
Pomimolicznychupadkówmiastwdziejachludzkości,wystarczychociażby
wspomniećopiękniepołożonymMachuPicchu(przykładzieośrodkamiejskiego,któ-
ryrozwijałsięzpowodzeniem,poczymzostałporzuconyitatętniącażyciemmetropo-
liazamieniłasięwmauzoleumwspomnień),nieprzeszkadzatojednakmiastom
wdążeniudoosiągnięciasukcesu.Czymzatemwyjaśnićichnadzwyczajnążywotność?
Miastookazałosięwyjątkowoefektywnąformąterytorialnejorganizacjidziałalności
