Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3
3.1.Pojęcieurbanizacji,jejzłożoność
iwieloaspektowywymiar
3.1.Pojęcieurbanizacji,jejzłożonośćiwieloaspektowywymiar
Światprzeżywaeksplozjęmiejską–miastasąwciągłymnatarciuizagęszczanie
(koncentracja)populacjiludzkiejwystępuje„najejwłasneżyczenie”.WXXw.ina
początkuXXIw.naszaplanetastałasięplanetąmiast,zwłaszczawielkich.Miastaduże
odgrywająwprocesieurbanizacjirolęośrodkówaktywizującychizmieniającychnie
tylkoichnajbliższezaplecze,alecałeregionyikraje.
Czymjesturbanizacja,naczympolegajejfenomen?Jestonazapewnejednym
znajbardziejcharakterystycznychzjawiskXXipoczątkuXXIw.,awszelkieprognozy
gospodarczeidemograficznewskazują,żeprocestenbędziedalejdynamicznyrównież
wpierwszejpołowieXXIw.
Pojęcieurbanizacjijestniejednorodneizłożone,mawieloaspektowywymiar.Czę-
stoużywasię,abyjeokreślić,metafor,takichjak„rewolucjaurbanistyczna”,„wielkie
przesiedlenienarodówXXw.”,„ujściedomiast”.Urbanizacjajednocześniejestproce-
semistanem,ijakotakąmożnająrozumiećwdwóchróżnychaspektach:(1)jakopro-
cesmakonotacjędynamiczną,wiążesięzezmianamiludzkichdziałalności,zmianami
społeczno-ekonomicznymi,zachowaniamiludnościitp.Mierzącje,moglibyśmyosza-
cowaćpoziomosiągniętejurbanizacjiwjejprzedmiotowym,„funkcjonalnym”podejś-
ciu;(2)jakostan,czylirezultatprocesu,urbanizacjanajczęściejoznaczaliczbęiwiel-
kośćmiejskichjednostekosadniczych,proporcjeludnościmiejskiejdoogółuludności
kraju,regionu(współczynnikurbanizacji),koncentracjęludnościwdużychmiastach
bądźjejrozproszenie.Takamiaraurbanizacjiumożliwia„strukturalne”rozumieniete-
gofenomenu(MüllerN.L.,1975:212).
Urbanizacjajestprocesem,dziękiktóremudanyteren,jakijegomieszkańcy,na-
bierającharakterumiejskiego.Odnosisiętotakdoprzemiansamegomiejsca(miasta),
jakiludzi.Wrzeczywistościjednakurbanizacjajestmierzonaiwyrażanaprzede
wszystkimwformiestatystykopartychnaspisieludności(Census),którychcelemjest
(przynajmniejwzałożeniu)odróżnianiemieszkańcówmiastimiasteczekodmieszkań-
