Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Dyskryminacja–wprowadzeniedopojęcia
2.Łańcuchdyskryminacji
1.Początkiemmechanizmuzwanegołańcuchemdyskryminacji-gor-
szegotraktowaniakonkretnejgrupyspołecznej-sąutrwaloneipo-
wielanespołecznieprzekonaniawobecosóbnależącychdotejgrupy.
Przekonaniatakienazywająsięstereotypami(zgreckiegostereós-stę-
żały,twardy;typos-wzorzec,odcisk;Edukacjaantydyskryminacyjna…,
red.M.Branka,D.Cieślikowska,s.108).Stereotypysąmechanizmami
poznawczymikonstruowanyminajczęściejdlaodróżnieniagrupy,do
którejprzynależyjednostka(grupynmojej”,nnaszej”),odgrupynobcej”
istworzeniadychotomicznegopodziałunamy-oni.nOni”,będącynnie
nami”-czylinobcymi”czyninnymi”,sąteżwtensposóbpostrzegani
-przezpryzmatuogólnionychprzekonańuzasadniającychowąnin-
ność”(np.łamanieprzyjętychwdanejspołecznościnormmoralnych,
zachowaniaodbiegająceodprzyjętychstandardówkulturowych),któ-
restanowiąnastępnieuzasadnienieichnierównegotraktowania.Taki
mechanizmpoznawczypowoduje,żejednostkitworząuproszczony
obrazgrupyspołecznej,czymniwelujądeficytpoznawczy.Stereotypy
charakteryzująsiętym,iżstanowiąprzekonaniabardzouproszczone,
jednostronne,stająsięogólnymkwantyfikatorempewnejgrupy,sąpo-
wielaneiutrwalanespołecznieorazbardzotrudnedozmiany.Stająsię
automatemmyślowym,przezpryzmatktóregojednostkimyśląoczłon-
kachiczłonkiniachjakiejśspołeczności(A.Winiarska,W.Klaus,Dys-
kryminacjainierównetraktowanie…,s.9-40).Stereotypyuaktywnia-
jąsięwsytuacjiniewiedzy,wyraźnychróżnicmiędzygrupamioraz
konfliktów.Konstruktytesąogólnospołeczne,niepodatnenazmianę
idziedziczonezpokolenianapokolenie.
2.Stereotypystanowiąpodstawęprocesuzwanegonaznaczaniem(styg-
matyzacją).Jesttomechanizmprzypisywaniagrupomcech,którepo-
wodująpostrzeganiegrupyjakoniezrozumiałej,nieprzyjemnejlub
nawetniebezpiecznejwdanymkontekściespołecznym(np.gejjestpe-
dofilem,cygankakradnie,muzułmaninjestreligijnymekstremistą).
Takiepostrzeganietychgrupprowadzidoichmarginalizacjiiwyklu-
czeniajakojednostekniepożądanychspołecznie,stajesięwięcprzy-
czynądyskryminacji.Zarównostygmatyzacja,jakidyskryminacjasą
ZofaJabłońska
19
