Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
polskości1.Różnych,niekiedybowiempowstałychifunkcjonującychwroz-
maitychprzedziałachczasowychiprzestrzeniachgeograficznych.Iwreszcie,
coistotne,analizujętuwycinkowopolskąhistorię,choćniewceluustalenia
faktograficznejrzetelnościźródeł,gdyżjesttozadaniedlahistoryka,którym
wszakniejestem.Interesujemnieodbiórtychidei,awłaściwiestosunekludzi
współczesnychdohistorii,ponieważ,jakuważaEdwardW
.Said,nto,jakfor-
mułujemylubprzedstawiamyprzeszłość,nadajekształtnaszemurozumieniu
teraźniejszościinaszymnaniąpoglądom”(Said2009,s.2).Równieżsposób,
wjakireprezentowanajestprzeszłość,cozniejjestusuwane,którewydarzenia
sąpomniejszanelub,naodwrót,gloryfikowane,mawkonsekwencjiogromne
znaczeniedlacharakterurelacjimiędzyetnicznych,międzyreligijnychimię-
dzyspołecznych,narzucanegoprzezgrupędominującą(np.etnicznynaród
państwowy)wobeczamieszkującychtensamkrajmniejszości2,orazodbijasię
narelacjachzpaństwamisąsiedzkimi.
Wposzukiwaniukorzeniwspółczesnychrampolskości
Powiadasię,żewadąwmyśleniuPolakówosobiejestujmowaniezbytwielukwestii
wkategoriachhistorycznych,czylidostrzeganiedniadzisiejszegojakokontynuacjitego,
cobyłokiedyś.Takistanmyśleniajestniewątpliwiepełensprzecznościiparadoksów,
akontynuacja,jakąsiętusuponuje,jestnajczęściejsymbolicznej,anierzeczywistejnatury
(Piątkowski2011,s.131).
Pierwszoplanowymzadaniemprzypróbiezdefiniowaniawspółczesnejtożsa-
mościpolskiejjestidentyfikacjapodwalin,najakichzostałazbudowana.Ich
poznanieprzybliżyćmożesensniektórychzjawiskspołecznychnasilającychsię
wPolscewostatniejdekadzie.Możetakżepomócrozszyfrowaćimpulsy,które
zarównoniosązesobąobawyotrwałośćkonstrukcjinaroduijegopaństwowy
1Genealogiereprezentacjipolskościtotermin,który,moimzdaniem,najlepiejoddaje
przedmiotniniejszejksiążki.Jednocześniezdajęsobiesprawę,żepolskośćtotematbliskikaż-
demuczytelnikowipolskiemuijegoramydefinicyjnesąintuicyjnieznane.Kategoriatajednak
nastręczatrudnościanalitycznychiinnibadaczewahająsięwdoborzenarzędziopisu.Naprzy-
kładJanSowa(2011),broniącsięprzedposługiwaniemsięterminemntożsamość”czynkultura”
,
uciekasiędopojęcianhabitus”
.Definicja,jakąnadałmuPierreBourdieu(2007,2001,2005),
awięczespółtrwałychdyspozycjidodziałania,myślenia,postrzeganiaświataorazprzeżywania
gowokreślonysposób,jestmibliska.Omawiamwksiążcemechanizmytworzącetennpolski
habitus”
,ostateczniejednakmówiętuozbiorowychreprezentacjachjakobytachzmiennych
wczasie,strukturyzującychsposobyprzeżywaniapolskościwobecspotkaniazInnym.
2Szerzejnatentematwodniesieniudoszczególnegocharakterurelacjikulturowych,atak-
żemiędzyreligijnychwewspółczesnejPolscepiszeantropolożkaspołecznaAgnieszkaPasieka
wksiążceHierarchyandPluralism.LivingReligiousDiferenceinCatholicPoland(2015).Autor-
kakoncepcjihierarchicznegomodeluwielokulturowościwPolscespostrzega,żewnaszymkra-
juobowiązujejedennormatywnymodelkultury,któryaprioriwykluczamożliwośćzaistnienia
modeluwielokulturowego.Rozszerzenietegozagadnieniaoraznowezastosowaniakoncepcji
Pasiekiznajdzieczytelnikwkolejnychrozdziałachniniejszejksiążki.
20
