Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
CharakterystykateoriinapięciaRobertaAgnew
nichniezadowolenie,depresjalublęk.Gniewpojawiasię,gdyosobakieruje
swojąwrogośćnainnych.Jestonkluczowąreakcjąemocjonalną,ponieważ
zwiększapoczuciepokrzywdzenia,rodzipragnienierewanżuiodwetu,mobi-
lizujedodziałania,aleiobniżamożliwościkontrolne,gdyżpoczęścijednostka
wierzy,żeinniodczuwająjejgniewjakousprawiedliwiony.Jakpodkreślasam
autor,gniewróżnisięwistotnysposóbodpozostałychnegatywnychemocji,
dlategoteżzajmujeszczególnemiejscewteoriinapięcia.Jegodoświadczanie
prowadzidoprzestępczościjakojednejzmożliwychreakcji.Zachowanieprze-
stępczejestwstaniełagodzićodczuwanenapięcie,możebyćmetodąosiąga-
niapozytywniewartościowanychcelów,obronylubodzyskaniapozytywnej
stymulacji,przetrwanialubucieczkiodnegatywnejstymulacji.TeoriaAgnew
możetłumaczyćszerokizakresdewiacji,łączniezkradzieżą,agresjąiuzależ-
nieniemnarkotycznym.Napięciakażdegotypuskładająsięnapredyspozycje
doprzestępczościlubfunkcjonująjakosytuacyjnezdarzeniaprowokująceakt
przestępczy(Agnew,1992).
1.4.Strategieadaptacjidonapięcia
WedługAgnewprzestępczysposóbrozwiązywaniaproblemucharakteryzuje
każdąjednostkęznajdującąsiępodwpływemnegatywnychczynnikówze-
wnętrznych.Wsytuacjinapięciabędącegoimplikacjądziałaniatychżeaspek-
tówosobauciekawróżnorodnestrategieadaptacyjne.Zabadaczemmożna
wyróżnićstrategiępoznawczą,behawioralnąorazemocjonalną(Agnew,1992,
s.66).Pierwsząwymienionąprzezautorajeststrategiapoznawcza(cognitive
copingstrategies),któraprzybieratrzyformy:
–ignorowanie,czyliminimalizowanieskutkówponiesionejszkody,
–maksymalizowaniepozytywnychwynikówprzyjednoczesnymminimali-
zowaniutychnegatywnych,
–przyjęcieodpowiedzialnościzaniepowodzenie(Jurczyk,2019).
Wstrategiipierwszejignorowaniesprowadzasiędominimalizowaniaskut-
kówponiesionejszkody.Subiektywneodczuwanenapięciepowiązanejestzce-
lami,zktórymijednostkasięidentyfikuje.Napięciemożezostaćzredukowane
wzależnościodumiejętnościdozmianyhierarchiicelówuprzedniopostrzega-
nychjakoważne.Jednostkajestwstaniewmówićsobie,żedanycelczywar-
tość,któredotychczasuznawała,sąwgruncierzeczynieistotne(np.npieniądze
