Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
I.Kluczowepojęciaiwyzwaniazwiązanezpolitykązagraniczną
broninuklearnejitd.);(d)środkipsychospołeczne,stanowiącenogromnywachlarz
działaniapaństw,[począwszy]odzagranicznejpolitykikulturalnej,współpracyna-
ukowej,politykiinformacyjnejitp.”.Mogąbyćonestosowanewsposóbpozytywny
inegatywny.nŚrodkipozytywnetotraktowaniewymianykulturalnejjakozbliżenie
państwinarodów,dążeniedozacieśnianiawspółpracynaukowej(ł),szerzeniein-
formacjizmierzającychdokształtowaniadobregoklimatuizrozumieniawzajemnego
(ł)”.Dośrodkównegatywnychzaliczyćmożnazkolei:dyskryminację,propagowanie
nienawiściinegatywnegoobrazuinnychpaństwinarodów[Cziomer2002,s.122-123].
Czypaństwomożezrezygnowaćzpolitykizagranicznej?Państwazasadniczonie
mogąnieprowadzićpolitykizagranicznej,gdyżsamfaktbyciaczęściąspołeczności
międzynarodowejwymuszaniejakookreślonąpostawęwobeczagranicy.Oilejeszcze
kilkadziesiątlattemuwpraktycemożliwabyłasamoizolacjapaństwa,otylewewspół-
czesnym,zglobalizowanymświeciejestonaniemożliwa.Państwomożenatomiast
niedoceniaćznaczeniapolitykizagranicznejiprowadzićjąwsposóbchaotyczny,
pozbawionyjasnowytyczonychcelóworazkrytycznejrefleksjinadefektywnością
stosowanychmetod.Politykazagranicznawielupaństwnaświeciejestnieracjonalna,
przyjmujączakryteriumracjonalnościzarównosamwybórcelów,jakidobórmetod
doichrealizacji(nieefektywność),cozregułyjestskrzętniewykorzystywaneprzez
oponentów.
2.Wyzwaniadlapaństwjakopodmiotów
politykizagranicznej
Współcześnitwórcyirealizatorzypolitykizagranicznejstająprzedwielomaważnymi
wyzwaniamiocharakterzeregionalnymlubglobalnym,którenakazująredefinio-
waniezałożeńicelówtejżepolityki.Wdalszejczęścipracy,wrozdziałachdrugim
itrzecim,skoncentrujemysięnaszczegółowejanalizieposzczególnychdeterminantów
politykizagranicznej(wewnętrznychizewnętrznych).Zanimtosięstanie,chcieliby-
śmywskazaćikrótkoomówićwyzwaniaiuwarunkowaniaoniecoinnymciężarze
gatunkowym,którenależybraćpoduwagęwanalizachposzczególnychpolitykza-
granicznych.Należydonichzaliczyć:(a)staledokonującąsięewolucjętakichpojęć
jak:granica,zagranica,pogranicze(jakoprzestrzeniważnychdlatożsamościpolityki
zagranicznej);(b)kondycjęwspółczesnychpaństwnarodowych;(c)umacniającąsię
pozycjęniepaństwowychaktorówscenymiędzynarodowej;(d)mediatyzację(itablo-
idyzację)sprawmiędzynarodowychiwzrastającąpresjęzestronyopiniipublicznej;
(e)zachodzącejednocześnieirównolegleprocesypolitycznejintegracjiidezintegracji,
powodującezjednejstrony–tworzenieorganizacjiponadnarodowychoupraw-
nieniachzzakresupolitykizagranicznej,zdrugiej–rozpadlubosłabieniepaństw
