Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
I.Kluczowepojęciaiwyzwaniazwiązanezpolitykązagraniczną
aBangladeszem,hiszpańskimienklawamiCeutąiMelilląaMarokiem,muryiza-
siekinagranicymiędzyUSAaMeksykiem,wreszciewznoszonywostatnimczasie
kilkumetrowypłotgranicznymiędzySerbiąaWęgrami–obecnienaświeciemożna
doliczyćsięok.50takichmurów,którewsumiemają30tys.kmdługości).
Dlapolitykizagranicznejnietojednakjestnajważniejsze.Liczysięraczej,wjaki
sposóbiwjakimtempiegranicepaństwowestająsię–wwynikuprocesuglobali-
zacji–corazbardziejprzepuszczalne,częstowbrewwoliposzczególnychpaństw.
Mowatutajprzedewszystkimowielkimkapitale,którywykazujewyjątkowązdol-
nośćprzenikaniaprzezgranicepaństwowe,lecztakżewpływanianapolitykę
państw.Współczesnepaństwarywalizująmiędzysobąwwyściguoprzyciągnięcie
jaknajwiększejliczbyinwestycji,przyczyminwestoramisąnierzadkokorporacje
globalne,wielonarodowe.Granicesąnrozmiękczane”nietylkopodwzględem
ekonomicznym,lecztakżeideologicznymikulturowym.Obecnieżadnepaństwo
naświecieniejestwstaniezupełnieodciąćswoichobywateliodnapływuinfor-
macjizzewnątrz.Wostatnichkilkulatachbyliśmyświadkamitego,wjakisposób
portalespołecznościoweumożliwiałyintegrowaniesięszerokichrzeszludziwcelu
realizacjikonkretnychpostulatówpolitycznych.Corazskuteczniejdziałatzw.efekt
demonstracji,toznaczywydarzeniamającemiejscewjednymkrajubardzosilnie
rezonująwdrugim.
Granicekilkanaścielattemu,odkądtelewizjaorazinternetstałysiędobramipo-
wszechniedostępnymi,przestaływyznaczaćkresznanegonamświata.Nacodzień
jesteśmybowieminformowaniotym,codziejesięwnawetnajdalszychzakątkach
świata.Oglądająctelewizjęczysurfującwinternecie,codziennienaswójsposób
przekraczamygranice.Zagranica–pojęciedoniedawnakojarzącesięznieznanym,
zczymśodległymipotencjalnieniebezpiecznym,obecniestajesięjakimśnaturalnym
przedłużeniemprzestrzeni,którąuważamyzawłasną,oswojoną.Londyn,Bruksela,
Berlin–niegdyśtakodległe,sąobecnienietylkoosiągalnewciągu60-90min.(czyli
czasu,któregopotrzeba,byprzejechaćprzezWarszawę),aleprzedewszystkimsą
tomiastanoswojone”,wktórychPolacypracują,mieszkają,zktórymibyćmożeczęść
osóbwiążeswojąprzyszłość.Jednocześnieniemożnaniezauważyć,żewEuropie
powolizanikająpogranicza,rozumianewkategoriachmiejsc,wktórychdokonujesię
dyfuzjakulturowa.Niegdysiejszepogranicza,występującenastykupaństworóżnych
systemachpolitycznych,ekonomicznych,edukacyjnych,tętniłyżyciemjakoobszary
nieustannejwymiany,częstonieuświadamianychsobiebardzopoważnychdyskur-
sówidyfuzjikulturowych.Takieobszaryjak:AlzacjaiLotaryngia,Trentino/Górna
Adyga,Śląsk,BukowinaczyBośniaiHercegowinabyłynawskrośeuropejskie,były
tonEuropyparexcellence”.Uniformizacjagospodarczaipolitycznastopniowozaciera
owegraniceinunieważnia”niegdysiejszepogranicza.
Procesytemogąprowadzićdofałszywegoprzekonaniaonzanikaniugranic”.
Tymczasem–jakpiszeMonikaTrojanowska-Strzęboszewska–wewspółczesnym
