Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Wyzwaniadlapaństwjakopodmiotówpolitykizagranicznej17
podwpływemglobalizacji,«wdół»podwpływemregionalizacji.Globalizacjasta-
wiapodznakiemzapytaniakwestięobywatelstwanarodowego.Regionalizacjaoznacza
wdużejmierzewzmocnienieetnoregionalizmów”.Cytowanyautorzadajeistotne
pytanie:ndokąddoprowadzitalogikadekompozycjipaństwanarodowegonieasy-
milującegojużgrupetnicznych?”.WzrostnastrojówetnonacjonalistycznychŻyro
tłumaczym.in.nzanikiemuniwersalnegoprzesłanialiberalizmu”.Wpodobnym
duchuwypowiadasięAnthonyD.Smith,rozszerzająckatalogoddolnychsiłdezin-
tegracyjnychoimigrantówodmawiającychasymilacjiwpaństwachprzyjmujących.
Dużaczęśćpolitologówjestjednakobecniedalekaodobwieszczaniakońcainstytucji
państwanarodowego,cowpewnymokresiestanowiłoprzejawswoistejmodyule-
gającejglobalistycznymzłudzeniom.Państwonarodowe,uważaJürgenHabermas,
wswejtradycyjnejformuleprzeżywakryzysiwwielusytuacjach(oczymwspominają
cytowaniwcześniejautorzy)niejestwstanieadekwatniereagowaćnalicznewyzwania
związanezprzeobrażeniamiekonomicznymi,demograficznymiczykulturowymi.
Niemniejjednak,zauważaHabermas,państwonarodoweniezniknie,alezostanie
nodtworzonenawyższympoziomie”(aufgehoben)[Żyro2005,s.89,96;Smith2007,
s.159-168;Habermas2009,s.133].Możliwyjesttakżeinnyscenariusz,amianowicie
nzjednoczenieświatapodjednymglobalnymrządem”.Wówczasto,nTradycyjne
państwazeszłybydorolimunicypalnej,jakojednostkiadministracjiterenowej”,pisze
StanisławBieleń[Bieleń2009,s.49].
ZkoleiFrancisFukuyama,stwierdzającerozjęsystemuwestfalskiego(opartego
nazasadzierównościisuwerennościpaństw),zauważa,żejednymznajpoważniej-
szychproblemówjestpojawieniesiędużejgrupytzw.państwsłabych,wprzypadku
którychzasadasuwerennościniejestrealizowana.Tenżeautoruważatakiepaństwa
jak:Somalia,Kambodża,BośniaiHercegowina,SierraLeone,Rwanda,Kosowo,
LiberiaczyTimorWschodnizannajistotniejszezagrożeniedlaładumiędzynarodo-
wegowepocepozakończeniuzimnejwojny”.Jegozdaniem,nSłabe,dysfunkcjonalne
państwanaruszająprawaczłowieka,prowokująklęskizagrażającepodstawombytu
ichobywateli,napędzająpotężnefaleemigracjiinapadająnaswoichsąsiadów.Po
11września[2001roku]stałosięteżoczywiste,żeudzielająschronieniaświatowym
terrorystom,mogącymwyrządzićznaczneszkodyStanomZjednoczonymiinnym
rozwiniętymkrajom”[Fukuyama2005,s.109-110].Pojawieniesięzjawiskapaństw
słabychczypaństwupadłych,nadktórymiprowadzisięjużsystematycznebadania,np.
wramachprogramuFragileStatesIndex,prowadzonegoprzezorganizacjęFundfor
Peace(http://global.fundforpeace.org),stanowipoważnewyzwaniedlapaństwuzna-
wanychzastabilne,gdyżniesąonewstanieodciąćsięodnegatywnychkonsekwencji
związanychzichistnieniem.Ponadtowsystemiemiędzynarodowymfunkcjonuje
corazwiększaliczbaniby-państw,quasi-państw,państwnieuznawanychmiędzyna-
rodowo(stosowanajestróżnaterminologianaichokreślenie).Przykłademmogąbyć:
Somaliland,TureckaRepublikaPółnocnegoCypru,Nadniestrze,GórskiKarabach).
