Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewolucjapoglądównaistotęprocesówintegracyjnych
interweniującymi”:mogąonekształtowaćceleipreferencjeaktorów,mają
teżtendencjędotworzenianścieżekzależności”(pathdependencies)-kolej-
niaktorzymusząoperowaćwramachsamoreprodukującychsięschematów
normatywno-instytucjonalnych,któretworząhistorycznąlogikęnniezamierzo-
nychkonsekwencji”.Wjejramachkrótkoterminoweceletwórcówinstytucji
prowadządopodejmowaniadecyzji,którepodważająwperspektywiedługo-
terminowejkontrolępaństwczłonkowskichnadprocesemintegracyjnym97.
Najbardziejistotnąfunkcjęprzyznajeinstytucjominstytucjonalizmsocjolo-
giczny,zaliczanydonurtukonstruktywistycznego.Rozszerzaondefinicjęin-
stytucjiosymbole,wartości,systemypojęć,epistemologię,wczymprzejawia
sięodejścieodzałożeniaoracjonalnościpodmiotów(jednostekipaństw)98.
Wedługinstytucjonalistówsocjologicznychinteresyitożsamościsąnendo-
genne”wobecprocesówinterakcjizachodzącychprzyudzialeinstytucji,rze-
czywistośćjestspołeczniekonstruowana,ainstytucjemająwymiarkognityw-
ny:kształtujązachowania,dostarczającwzorcówniezbędnychdladziałania,
umożliwiająinterpretacjęzachowańinnychaktorów99.nNaczeleuzyskiwanej
wprocesiesocjalizacji(…)wiedzyzczasemznajdujesięprzekonanieowspół-
odpowiedzialnościzaprojektintegracyjny”100.
Bliskaujęciuinstytucjonalizmusocjologicznegojestnteoriakomunikacyj-
na”KarlaDeutscha,nazywanainaczejtransakcjonizmem.Jejtwórcadefiniuje
integracjęjakoukształtowaniesięnapoziomiespołeczeństwpoczuciawspól-
noty,stanowiącegowynikintensywnejkomunikacji,nieformalnychinterakcji
społeczno-ekonomicznych.WujęciuDeutschaważnajestwzajemnagotowość
dointerakcji,mutualresponsiveness,oznaczającaprawdopodobieństwouzy-
skaniaadekwatnejodpowiedziwakceptowalnymprzedzialeczasowym,co
stanowikonsekwencjęzarównowoli,jakirealnychmożliwościkomunikacji.
Percepcjainterakcjijakoprzynoszącejkorzyściwpływanakształtowaniesię
zaufaniamiędzypodmiotami,aonozkoleiwzmacniadalszeinterakcje.Osiąg-
niętadziękinimasymilacjaiintegracjaskłaniajązczasemelitydopróbinsty-
tucjonalizacjiiformalizowaniatychpowiązań101.PodobniezatemjakuWillia-
maWallace’a,integracjaformalnapoprzedzanajestprzeznieformalną.
97B.Rosamond,TheoriesofEuropeanIntegration,op.cit.,s.116-118.
98P.J.Borkowski,Polityczneteorie...,op.cit.,s.180.Preferencjepaństwulegajązmia-
nompodczasnegocjacjimiędzyrządowych,wwynikudwustronnego,wielokanałowegodialogu
międzypaństwamiainstytucjami.Dziękitemumożliwejestwspólneformowaniepreferencji
jakowyniknietylekompromisumiędzyinteresamikrajowymi,ilenowejjakości-dyskusjina
poziomieponadnarodowym.
99B.Rosamond,TheoriesofEuropeanIntegration,op.cit.,s.119.
100P.J.Borkowski,Polityczneteorie...,op.cit.,s.180.Wedługkonstruktywistówpodmiotami
integracjisąludzie,niepaństwa.Poruszanyprzezkonstruktywistówproblemtożsamościodnosi
siędowspółistnieniaiprzenikaniasięwieluwymiarówidentyfikacji,międzyktórymiznajduje
sięteżtożsamośćponadnarodowa,budowanazarównonapoziomieelit,jakispołeczeństw.Od-
miennystopieńzaawansowaniategoprocesunakażdymzpoziomówmożeznaczącoutrudniać
rozwójintegracjizuwaginazakwestionowaniejejlegitymizacji.Ibidem,s.176-186.
101B.Rosamond,TheoriesofEuropeanIntegration,op.cit.,s.44-47.
57
