Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kiedyniebyłowtymprzesady,intencjifabrykowaniawłasnego
języka,wówczaswymowatastawałasięistnymmuzeumhistorii
Francji.Wymowa:„MójstryjecznydziadekFitt-Żam”,niedziwiła
zgoła,bowiadomo,żeFitz-James’owieuważająsięzamagnatów
francuskichiniechcą,abyichwymawiaćzangielska.Trzebazresztą
podziwiaćwzruszającąuległośćludzi,którzysądzilidotąd,żepowinni
wymawiaćgramatyczniepewnenazwiska,aktórzyusłyszawszy,
żeksiężnadeGuermanteswymawiajeinaczej,przerzucilisięnagle
wnieprzeczuwanąwprzódwymowę.Itakksiężna,któramiała
pradziadkadworzaninahrabideChambord,droczącsięzmężem,
żesięstałorleanistą,lubiłamówić:„My,starawiara
zFrochedorf4”.Gość,którysądziłdotąd,żesięwymawia:
„Frohsdorf”,skręcałcożywokominkaipowtarzałwciąż:
„Frochedorf”.
PewnegorazuspytałempanideGuermantes,ktojesturoczymłody
człowiek,któregomiprzedstawiłajakoswegosiostrzeńca,aktórego
nazwiskaniedosłyszałem;aleniewielemnieobjaśniło,kiedyzgłębin
krtaniksiężnawyrzuciłabardzogłośno,alenieartykułując:„C’estl...
iEon...l...b...frèreàRoert.Utrzymuje,żemaczaszkękształtu
dawnychGalów”.Wówczaszrozumiałem,żepowiedziała:„To
Leonek,książędeLéon,szwagier(byłnimwistocie)RobertadeSaint-
Loup”.-„Niewiem,czymaczaszkęGalów
—dodała-alejegosposóbubieraniasię,bardzoeleganckizresztą,
niepochodziodGalów.Pewnegodnia,kiedyzJosselin,gdziebyłam
uRohanów,wybraliśmysięnaodpust,zeszlisiętamchłopibodaj
żezcałejBretanii.Jakiśdryblas,kmiotekzLéon,patrzał
zosłupieniemnabeżoweporteczkiRobertowegoszwagra.«Cotytak
sięgapisz-rzekłLeon-założęsię,żeniewiesz,ktojajestem».Chłop
powiedział,żewistocieniewie.«Nowięc,jajestemtwójksiążę».
-«A!-odpowiedziałwieśniak,odkrywającgłowęiprzepraszając
-wziąłempanazaAngielczyka»”.
Ajeżeli,korzystającztegopunktuwyjścia,wyciągnąłempanią
deGuermantesnaRohanów(zktórymirodzinajejkojarzyłasię
często),rozmowajejnasiąkałapotroszemelancholijnymczarem
przebaczeńi,jakbypowiedziałtenszczerypoetaPampille,wydzielała
„l’âpresaveurdescrêpesdeblénoircuitessurunfeud’ajoncs”.
OpowiadałatakżeomargrabiLau(znanyjestjegosmutnykoniec,
kiedyjużgłuchy,kazałsięnosićdoociemniałejpaniH...)zjegomniej
