Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwikłaniwrelacjekorupcyjne:perspektywamłodzieży
przysporzeniakorzyści(uniknięciezwłoki,otrzymaniaintratnegokontrakturzą-
dowego,zaprzeciekitematówegzaminacyjnych);umyślnepowodowanielubdłu-
gotrwałetolerowaniebrakówzaopatrzenia(umożliwieniespecjalnegodostępudo
deficytowychtowarów);urządzanieawarii,pożarów,zaciemnieńwceluwyłudzenia
łapówki;blokowanieusankcjonowanychprawemkanałówkomunikacjinarzeczka-
nałównieoficjalnych;kradzieżwłasnościpublicznej:sprzeniewierzenie(części)po-
mocycharytatywnej;handelwpływami;ustanawianieprzywilejów(zapochodzenie
klasowe,zapochodzenieetniczne,zapłećlubstylżycia);niejawneposzukiwanierent
(niejawnylobbing,zmowafirmibiurokratówdecydującychoprzydzialekontraktów
rządowych);wymuszaniezbędnychwydatków,naprzykładwpostacihonorariówza
zbędneekspertyzy,prowizjekonsultantów(białakorupcja);uprawianiedziałalności
nielegalnej(praniebrudnychpieniędzy,pochodzącychztakiejdziałalności).
WedługChrustowskiego(1985,za:Kubiak,2003),zakorupcjęnależyuznać:
•
przyjęciełapówki(sprzedajność)–czyliłapownictwobierne,tj.osiąganieniena-
leżnychkorzyściwzwiązkuzpełnionąfunkcją,
•
wręczeniełapówki(przekupstwo)–łapownictwoczynne,
•
pośredniczeniewłapówkarstwie–pomocwnawiązaniukorupcyjnejinterakcji
lubprzekazanieprzedmiotułapówki,
•
sprowokowaniełapówki–zaaranżowaniesytuacjiprzyjęcialubwręczeniakorzy-
ściwtakisposób,abyskompromitowaćjednąlubdrugąstronęinterakcji,
•
•
•
•
opłaconyprotekcjonizm,
nepotyzm,
szantażoraz
defraudacjępieniędzypublicznych.
InnąperspektywęprzyjmujeAlatas(1990,za:Kubiak,2003),którybiorącpod
uwagęrodzajepraktykkorupcyjnychwymienianastępująceodmianykorupcji:
•
autogeniczną–gdynieangażujesięinnychosób,naprzykładkorzystaniezprzy-
wilejuinformacjiinsidera,
•
nepotystyczną–podejmowanienielegalnychdziałańnakorzyśćrodziny,
•
transakcyjną–wktórązaangażowanesąprzynajmniejdwieosoby,
•
defensywną–charakteryzującąsięakceptowaniemkorupcyjnejpropozycjiczy
szantażu,
•
wymuszającą–aktywnekorumpowanieinnych,
•
inwestującą–działaniaukierunkowanenauzyskaniekorzyściwprzyszłości,
•
pomocniczą–zabezpieczającąaktualnyukładkorupcyjny.
ZkoleiHolmes(1993,za:Kubiak,2003)bierzepoduwagęinterakcyjnycharakter
układukorupcyjnegoidlategowymieniadwarodzajekorupcji:ocharakterzeroślino-
żernym-polegaonanaakceptacjiprzezbiernegopartnerainterakcjipropozycjiko-
rupcyjnejorazocharakterzemięsożernym-wsytuacji,gdyjedenzpartnerówukładu
korupcyjnegowystępujezinicjatywąpropozycjitegorodzaju.
MetaoptykęprzyjmująnatomiasteksperciBankuŚwiatowego(por.Płoskonka,
2003),którzystojąnastanowisku,iżposzczególnewymiarykorupcjimogąmieć
różnąetiologięiskutki.Samopojęciekorupcjioznaczawedługnichwykorzystanie
18
