Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
projektowanie
W
łaściwerozpoznaniewarunkówgruntowychjestkonieczne
przyjakiejkolwiekinwestycjibudowlanej,nietylkoprzyre-
alizacjachdrogowych[5].Abywsposóbzarównooptymalny,jak
iprzedewszystkimbezpieczny,móczaprojektowaćkonstrukcję
(np.budyneklubnawierzchniędrogową),należywsposóbmoż-
liwienajbardziejdokładnywiedzieć,jakiegruntyzalegająwpod-
łożu,gdzieznajdujesięwodagruntowa,jakiezjawiskazachodzą
przyjejprzepływieitp.Niekiedykoniecznajestrównieżinforma-
cjaodnośniedozjawiskzachodzącychgłębiejwpodłożu.Tutaj
możnawskazaćwystępowanieosuwisk,pustekwpodłożu,defor-
macjigórniczychitp.Dlategoteżinformacjaopodłożu,najakim
będziewzniesionadanabudowla,jestjednązkluczowychdanych
dlawłaściwegowykonaniaprojektu.Trzebazdecydowaniepodkre-
ślić,żeoszczędzanienatymetapierealizacjiinwestycjijestdzia-
łaniemabsolutnienieracjonalnym,któremożebyćwprzyszłości
powodempoważnychproblemów,awarii,anawetkatastrof.Nale-
żyrównieżzdaćsobiesprawęztego,żecorazczęściejinwestycje
realizowanesąnaterenachogorszychwarunkachgruntowych.
Stądpotrzebacoraztoczęstszegowzmacnianiasłabychpodłoży.
Bardzoczęstooptymalnymdziałaniemjestwykonaniezaawanso-
wanejanalizyzachowaniasiępodłożapodprzyszłymoddziaływa-
niem.Takieanalizynajczęściejwykonujesięmetodąelementów
skończonychzwykorzystaniemzaawansowanychmodelimateria-
łowych.Trudnojednakżewykonaćtakieanalizy,niemającwiary-
godnychdanych–wartościparametrówmodelu.Wniektórych
przypadkachniechodzitylkooparametrynajczęściejstosowane
wgeoinżynierii(kąttarciawewnętrznego,spójność,wytrzymałość
naścinaniewwarunkachbezodpływu,modułodkształceniaitp.),
aleoparametryczęstoniemająceswojejbezpośredniejinterpreta-
cjifizycznejlubteżrzadziejstosowanewpraktyce.Jakoprzykład
możetutajsłużyćmodelHardeningSoilSmallStrain,wktórym
dlakażdejzestrefmateriałowychnależyokreślićaż16wartości
różnychparametrów.
Dokumentacjeopracowywane
przyrozpoznawaniXwarXnkówgrXntowych
Omawiającszczegółoworozpoznaniewarunkówgruntowychpod
różnegorodzajuinwestycje,wtymtakżedrogowe,wartowspo-
mniećodokumentacjach,wktórychdanetesąpodawane.Kwe-
stiętęregulujerozporządzenie[5].Należysięrównieżkierować
wytycznymi[4].Otóżwprzypadkujakiejkolwiekinwestycjina-
leżynajpierwopracowaćopinięgeotechniczną,wktórejzawarte
sąwstępnerozpoznaniewarunkówgruntowych,geotechniczne
warunkiposadowieniaorazokreślonajestkategoriageotechnicz-
nainwestycji.Toostatnieprecyzuje,zjakbardzoskomplikowa-
nymzagadnieniemzpunktuwidzeniawspółdziałaniakonstrukcji
zpodłożemmamydoczynienia.Odtegoteżzależy,jakbardzo
dokładniewinnobyćrozpoznawanepodłożegruntowe,atakże
wykonywanedodatkoweopracowanianiezbędnedoprawidłowego
zaprojektowaniakonstrukcji,ewentualnegowzmocnieniapodłoża
podkonstrukcję,zapewnieniastatecznościskarpitp.Mowatutaj
oprojekciegeotechnicznym,któryjestwymaganyprzydrugiej
itrzeciejkategoriigeotechnicznej.Wprzypadkugdykategoria
geotechnicznajestwyższaniżpierwsza,samaopiniageotechniczna
niejestwystarczającazpunktuwidzeniainformacjipotrzebnych
dozaprojektowania.Koniecznejestwtedywykonaniedokumen-
4
MagazynAutostrady
tacjibadańpodłożagruntowego,wramachktórejwykonujesię
znacznieszerszyzakresbadańpodłoża.Natymetapiecelowejest
zastosowanieróżnegorodzajubadańzarównolaboratoryjnych,
jakiterenowych.Ważnejestteż,abybadaniaprowadzićwporo-
zumieniuzprojektantem,którymanajlepsząwiedzę,jakiedane
dotyczącegruntówzalegającychwpodłożusąszczególnieistotne,
ajakiesąmniejważne.Wżadnymwypadkuniemożnaoczeki-
wać,żenajpierwbędziewykonanerozpoznaniepodłoża,apóź-
niejopracowywanybędzieprojekt.Abyoptymalnierozwiązać
problemposadowieniaiwzmocnienia(przygotowania)podłoża
podprzyszłąkonstrukcję,należyprzewidzieć,żenaetapiepro-
jektowaniabędziezachodziłakoniecznośćuzupełnianiabadań.
Jesttoszczególnieważnewprzypadku,gdywpodłożuzalegają
słabegruntylubteżprojektowanyobiektwsposóbszczególny
oddziałujenapodłożegruntowe.Ztegoteżpowodukategorię
geotechnicznąpowinienokreślaćprojektant,aniegeologroz-
poznającywarunkigruntowe.Niestetywpraktycewspółpraca
naetapierozpoznawaniapodłożamiędzyprojektantemageolo-
giemwystępujezbytrzadko.
Niezależnieodpowyższychdokumentacjąwymaganąprzy
wieluinwestycjachdrogowychjestdokumentacjageologiczno-
-inżynierska.Musionabyćwykonanakażdorazowoprzywystę-
powaniutrzeciejkategoriigeotechnicznejorazprzyzłożonych
warunkachgruntowychprzydrugiejkategoriigeotechnicznej.
DokumentacjataopracowywanajestwgwymagańRozporzą-
dzeniaMinistraŚrodowiska[6].Opracowanietojestzatwierdza-
newurzędziemiastalubstarostwiepowiatowym,coczęstobar-
dzowydłużaczasjegowykonania.Ztegoteżpowoduuważasię
jezadokumentacjęowyższejrandze.Jednakzpunktuwidzenia
informacjiwykorzystywanychprzezprojektantadozaprojektowa-
niakonstrukcjilubobiektużadnedodatkowedanewtegotypu
dokumentacjachnajczęściejtakiegoopracowanianiezawierają.
Jeżelipodczasrealizacjiinwestycjizajdziepotrzebauzupełnienia
informacjiopodłożugruntowych,aobecniezdarzatosięcoraz
częściej,tomożnatozrobićwramachwykonywaniadodatkowej
dokumentacjibadańpodłożagruntowego(odpowiednikdawnej
dokumentacjigeotechnicznej).Niemapotrzebywykonywania
wtakimprzypadkukolejnejdokumentacjigeologiczno-inżynier-
skiej(oczywiściepomijającsytuacje,gdytakowadokumentacja
winnabyćwykonanawświetleobowiązującychprzepisów,ado-
tychczasniebyławykonana).
Wartorównieżodnieśćsiędogłębokościrozpoznaniapodłoża,
którazapewnipoprawnezaprojektowaniekonstrukcji.Naszczęście
minęłyjużczasy,gdyprzyniweleciedrogiprowadzonejwwyko-
pachrozpoznaniepodłożaniezostałowykonanenawetdorzęd-
nejniwelety.Jednaknadalczasamirozpoznaniejestzbytpłyt-
kiewstosunkudopotrzeb.Przykonstrukcjidrogowejbiegnącej
poterenieprzyjęłosię,żegłębokośćrozpoznaniawinnawynosić
przynajmniej3,0mppt.Jesttowartośćsłuszna,podwarunkiem
żebadania(wiercenialubsondowania)zostałyzakończonewgrun-
cienośnym,aponadtoniepodejrzewasię(np.napodstawieba-
dańwykonanychnasąsiednimterenie)występowaniasłabszych
warstwzalegającychgłębiej.Podobniegłębokość3,0m,aletym
razemliczonaodrzędnejspodukonstrukcjinawierzchni,jestwy-
starczającawprzypadkuwykopów.Należyjednakzwrócićuwagę,
żeniekiedypotrzebnajestwiedzaogruntachleżącychjeszczegłę-
