Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PodJeleniem,
czyliwAusteriachczasówBranickiego
Karczmarzmabyćludzki,każdemuuprzejmyido-
godny(...)mamiećmuzykęzwyczajną:dudę
iskrzypka,którymtanecznicypłacą(...),albowiem
szynkbezmuzyki,wózbezsmarowidła,taniecbez
dziewkizanicniestoi.5
Dawnymiczasyzewzględunajakośćpojazdów
idrógpodróżprzewlekałasięwnieskończoność;na-
wetjeśliiprzeszkódnadrodzeniebyło,jechałosię
powoli.Dlategozpewnościąjużwdawnychczasach
wwielumiejscowościach,szczególniewtychleżą-
cychnauczęszczanychszlakachhandlowychlub
stanowiącychwiększeskupiskamieszkańców,po-
wstałydlawygodypodróżnikalicznekarczmy,co
prawdamałowygodne,alezawszedachnadgłową
zapewniające.
Wlatach1747–1774wszynkuidomiewjezdnym,
boćkowskaŻydówka,wdowaRafałka,sprzedawałaprzez
wszystkieczasywino,miód,wódkę,piwo,obrok,sia-
no.Wjejdomuzatrzymywałysiępodróżnedwory
(przejeżdżającymożnowładcy),osobyprzejeżdżającena
kurację,jaknp.panstrażniklitewski,panowiestaro-
stowie6.
Odzaraniadziejówkarczmaopróczdziałalności
gastronomiczno–hotelarskiej,spełniałateżfunkcję
sklepiku.Częstobyłateżmiejscemsprzedażynie
tylkonapojówalkoholowych,alerównieżinnych
towarówpotrzebnychchłopu;awięcsoli,śledzi,na-
wetgwoździ.Tutakżechłopmógłsprzedaćniektóre
płodyswegogospodarstwa.Byłotowreszciejedyne
nawsimiejscerozrywki,zarównodlamłodzieży,jak
idlastarszych.Wniedzielęwkarczemnejizbieba-
wiłasięcaławieś.Tamprzydźwiękachwiejskiejor-
kiestryodbywałysiętańce,tamnajczęściejobradował
sądisamorządwiejski.
Dwiechyliłysiękarczmypodwóchstronachdrogi,
Oknamiwzajemsobiegrożącejakwrogi;
Staranależyzprawadozamkudziedzica,
NowąnazłośćzamkowipostawiłSoplica.
Dachzdranicizesłomy,spiczasty,zadarty,
Pogiętyjakokołpakżydowskipodarty
Słowem,zdalekakarczmachwiejącasię,krzywa,
PodobnajestdoŻyda,gdysięmodląckiwa:
Dachjakczapka,jakbrodastrzecharoztrzęśniona,
Ścianydymneibrudnejakczarnaopona,
Azprzodurzeźba,sterczyjakcycesnaczole.
Wśrodkukarczmyjestpodziałjakwżydowskiejszkole:
Jednaczęść,pełnaizbieciasnychipodłużnych,
Wkarczmie
Służydladamwyłącznieipanówpodróżnych;
Wdrugiejogromnasala.Kołokażdejściany
Ciągniesięwielonożnystół,wąski,drewniany,
Przynimstołki,choćniższe,podobnedostoła
Jakodziecidoojca.Nastołkachdokoła
Siedziałychłopy,chłopkitudzieższlachtadrobna,
Wszyscyrzędem;ekonomsamsiedziałzosobna.
Porannejmszyzkaplicy,żebyłaniedziela,
ZabawićsięiwypićprzyszlidoJankiela.
Przykażdymjuższumiałasiwąwódkączarka,
Ponadwszystkimizbutląbiegałaszynkarka.
WśrodkuarendarzJankiel...
Zabawwielkimiłośnik:uniegowesele
Ichrzcinyobchodzono;onwkażdąniedzielę
Kazałdosiebiezewsiprzychodzićmuzyce,
Przyktórejibasetlabyła,ikozice7.
Karczmęwiejskąlokowanozwyklewśrodku
wsi,ajeślibyłwniejkościół,najchętniejsta-
wianojąwjegosąsiedztwie,abyparafianiepo
niedzielnymnabożeństwiemielidoniejblisko.
Niekiedyjednakkarczmębudowanowpewnym
oddaleniuodwsi,przytrakcie,poktórymczęsto
jeździlipodróżnilubnasamejgranicydanych
włości,abyłatwiejbyłodoniejściągaćprzyby-
szówzinnychmajętności.
ZygmuntAugust9XII1569rokudożywotniouwol-
niłodopłatkuśnierzaStanisławaMężykadomjegowłasny
wmiasteczkunaszymKnyszynienaulicyZamkowejleżą-
7
