Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ot,paręfajerwerków,przyjemniepuszczonychprzezpisarza,zaraz
krzyczysię:arcydzieło!Arcydziełaniezjawiająsiętakczęsto!
Bergotteniemawswoichaktywach,wswoimdorobku,jeżelimożna
takpowiedzieć,powieściwyższegolotu,niemaanijednejztych
książek,któresięumieszczanahonorowymmiejscuwswojej
bibliotece.Niewidzęnictakiegowcałejjegoprodukcji.Conie
przeszkadza,żegdyoniegochodzi,dziełojestnieskończeniewyższe
odautora.A!otochodzącyargumentnapoparcieaforyzmu,żenie
powinnosięnigdypoznawaćautorówinaczejniżprzezichksiążki.
Trudnooczłowieka,którybysięmniejpokrywałzeswoimiutworami;
bardziejpretensjonalnego,nadętego,mniej„człowiekaztowarzystwa".
Chwilamizupełniepospolity,toznówrozprawiajakksiążka,itonawet
niejakwłasnaksiążka,alejakksiążkanudna—ajegoksiążkinie
sąprzynajmniejnudne—otopańskiBergotte.Tomózgnajbardziej
mętny,zmanierowany,to,conasiojcowienazywali„górnogłębski";
ato,comówi,stajesięjeszczemniejsmaczneprzezsposób
wypowiedzenia.Niepamiętam,czytoLoménie,czySainte-Beuve
opowiada,żeVignymiałtęsamąprzykrąwadę.AleBergottenie
napisałnigdyCinq-MarsaaniCzerwonejpieczęci,gdzieniektóre
stronicegodnesązaisteantologii.
Zmiażdżonytym,copandeNorpoisorzekłomojejwłasnej
próbce,myślączdrugiejstronyotrudnościach,jakichdoznawałem,
kiedymchciałnapisaćjakiśesejlubbodajoddaćsiępoważnym
rozmyślaniom,czułemjedenrazwięcejswojąintelektualnąnicość,
brakdanychdouprawianialiteratury.Bezwątpienia,niegdyś
wCombraypewnewrażeniabardzoskromne—lublekturaBergotte'a
—wprawiałymniewzadumę,któramisięzdawałabardzocenna.Ale
tenstanodbijałsięwmoimpoemacikuprozą;niemawątpliwości,
żepandeNorpoisnatychmiastpodchwyciłipodkreśliłwnimto,
comniesięwydawałopięknejedyniemocązwodnegomirażu,skoro
ambasadorniedałmusięomamić.Dowiódłmiprzeciwnie,jak
skromnezajmujęmiejsce,kiedymniesądzizzewnątrz,obiektywnie,
najlepiejusposobionyinajinteligentniejszyznawca.Czułemsię
przybity,stropiony;iduchmój,nibypłynmającyjedyniewymiary
użyczonegomunaczynia,jakniegdyśrozszerzyłsiędoolbrzymiej
pojemnościgeniuszu,takobecnie,skurczony,mieściłsięcały
wciasnejmierności,wjakiejgopandeNorpoisnaglezamknął
iograniczył.
—NaszepoznaniesięzBergotte'em—dodałobracającsiędoojca
