Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rakształtowałasięwtrudnymXIXstuleciu,wpłynęłananasządzisiejsząpercepcję
wydarzeńsprzed200lat,zaciemniającniestetybardzoczęstoichrzeczywistyobraz,
wyłaniającysięzeźródełhistorycznych,iutrudniającjegodogłębnezbadanie.Le-
gendata,którarodziłasięjużwczasieistnieniaKsięstwaWarszawskiego,sprawiała,
żePolacytworzylimiejscanarodowejpamięciczasównapoleońskich.Zadoskonały
przykładmożetusłużyćIzabelaCzartoryska.Wpierwszympolskimmuzeumhi-
storycznym,którestworzyławŚwiątyniSybilli,orazwDomkuGotyckimwswej
puławskiejrezydencjigromadziłaprawiejakrelikwieprzedmiotyzwiązanezepoką
napoleońską,należącerzekomodocesarza,takiejaktabakiera,srebrnałyżka,wstąż-
kiodjegokokardy,wreszciekosmykwłosówczykawałekkiru,którypokrywałwóz
itrumnęNapoleona3.FascynacjaNapoleonemijegoepokąbyłaniezwykleżywa,ace-
sarskalegendabyładługoutożsamianaznarodowymnurtemniepodległościowym4.
Oczywiścienapoleońskalegendakształtowałasięwścisłejzależnościodstosun-
kówpolsko-francuskich.Wokresiemiędzywojennym,momencieścisłegosojuszu
polsko-francuskiegowPolscekwitłabiałalegendaNapoleona.Jedyniewmomen-
cierozczarowańpolitykąfrancuskądochodziładogłosuczarnalegenda,pokazująca,
żecesarzzawiódłiwykorzystałPolaków,zabiegającprzedewszystkimopolskiego
rekruta.WzależnościodwzajemnychrelacjimiędzyobydwomapaństwamiwXIX
iXXw.ocenianoznaczenieKsięstwaWarszawskiegowhistoriiPolski,razpatrząc
naniejaknapoczątekkształtowaniasięnowożytnegonarodu,jakonaokresgłębo-
kichpostępowychzmianspołecznychiustrojowych,ainnymznówrazempodkreśla-
jącpołowicznośćtychreform,ciężkąsytuacjęgospodarczą,bezceremonialnywyzysk
fancuskichwojsk5.CelniepodsumowałtękwestięA.Nieuważny:Czarnalegenda
Napoleona,bardzosilnaweFrancjiiwpozostałejczęściEuropy,istniałatakżewPol-
sce.Nigdyjednakzewzględunadramatnarodupotrzebującegojasnychwspomnień
ibohaterskichmitówniezyskaławiększegoposłuchu6.PostrzeganieNapoleonaijego
politykiwzględemziempolskichiPolakówwzależnościodbilateralnychstosun-
kówpomiędzyobydwomakrajamirzutowałonaocenyhistoriografiizwłaszczazpo-
wodubrakuźródeł.Niewątpliwiedużąprzeszkodądlabadaczypowojennychstały
sięlicznestratywzakresiepolskicharchiwaliówdotyczącychepokinapoleońskiej,
dojakichdoszłowczasiedrugiejwojnyświatowej7.Wtejsytuacjiożywionyrozwój
3
Z.Żygulski,NapoleonwPuławach,w:NapoleoniPolacy,red.W.Krajewski,K.Paleski,Warszawa2005,
s.70-73.
4
J.Macyszyn,TradycjaupamiętnianiaepokinapoleońskiejwPolsce,w:NapoleoniPolacy,red.W.Kra-
jewski,K.Paleski,Warszawa2005,s.16.
5
A.Zahorski,ZdziejówlegendynapoleońskiejwPolsce,Warszawa1971,s.5-6.
6
A.Nieuważny,MyzNapoleonem,Wrocław1999,s.9.
7
Zob.Stratybibliotekiarchiwówwarszawskichwzakresierękopiśmiennychźródełhistorycznych,t.2:
Archiwaporozbioroweinajnowsze,red.K.Konarski,Warszawa1956;K.Wróbel-Lipowa,Zniszczenia
istratypolskicharchiwówpaństwowychpodczasIIwojnyświatowejiokupacjiniemieckiejwPolsce,
„AnnalesUniversitatisMariaeCurie-Skłodowska”1991/1992,vol.46/47,t.21,s.485-498.
10
