Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
METODYBIOLOGIIMOLEKULARNEJWIDENTYFIKACJIZMIANGERMINALNYCHISOMATYCZNYCHWCHOROBACHPŁUC
12
dziedziczenia,jestzbudowanyzczterechrodzajówdeoksyrybonukleotydów,
któreróżniąsięodsiebiezasadąazotową(adenina,guanina,cytozynalubtymi-
na).IchkolejnośćwcząsteczceDNAjestściśleokreślona,awsekwencjinukle-
otydówzakodowanajestinformacjagenetyczna.Wkażdejkomórceczłowieka
znajdujesięDNAołącznejdługości3miliardówparzasad.Określenienparaza-
sad”odnosisiędofaktu,każdacząsteczkaDNAjestzbudowanazdwóchtzw.
komplementarnychłańcuchów,połączonychwiązaniamiwodorowymiwten
sposób,żedeoksyrybonukleotydadeninowyzawszeparujesięztyminowym,
aguaninowyzcytozynowym.Winformacjigenetycznejzakodowane:sekwen-
cjaaminokwasówwbiałkach,zasadazotowychwRNAorazinstrukcjedotyczące
czasuimiejscaichekspresji.
ZmianywDNAiichznaczenie
Wmiaręrozwojutechnologicznegocorazwięcejwiemynatematmiędzyosob-
niczychróżnicwsekwencjiDNA.AnalizaporównawczaDNAprzeprowadzona
nadanychpochodzącychz15tys.genomówi125tys.eksomówumożliwiłazi-
dentyfkowanieponad240mlnwariantówpunktowych,tj.zmianypojedynczej
paryzasadwsekwencjiDNAlubkrótkichdelecji/insercji,atakżeponad400tys.
rearanżacjiodługościpowyżej50pzwsekwencjachgenomowych[1,2].
WiększośćztychróżnicwsekwencjiDNAniema,jaksięwydaje,znaczenia
klinicznego,aczkolwieknależyzaznaczyć,żewiedzadotyczącafaktycznejroli
wariantówwDNAdlaprocesówkomórkowychifzjologiiczłowiekajestwciąż
niemalznikoma.Wkolejnejczęścirozdziałuzostanąprzedstawioneinformacje
praktycznedotyczącemożliwościinterpretacyjnychwarianwzidentyfkowa-
nychwDNAnapotrzebydiagnostykimolekularnej.
Rolaczynnikówgenetycznychwrozwojuposzczególnychchoróbpłucjestwysoce
zróżnicowana.Mukowiscydozajestprzykłademchorobyjednogenowejoautoso-
malnymrecesywnymtypiedziedziczenia,powodowanejprzezwariantypatogen-
negenu
CFTR
.Wprzypadkuchorób,takichjakastma,sarkoidozaczyteżzwłóknienie
płuc,mówimynatomiastodziedziczeniuwieloczynnikowym,wktórymnarozwój
iprzebiegchorobynakładająsięinterakcjewielogenoweiczynnikiśrodowiskowe.
Wariantygerminalneisomatyczne
Chorobywymienionepowyżejpowodowaneprzezzmianygerminal-
ne,awięcwariantyDNAobecnewkażdejkomórceciała,odziedziczone