Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WimieniuRzeczypospolitej
Niemcami,poZwiązkuRadzieckim,StanachZjednoczonychiWiel-
kiejBrytanii”4.
Wspomnianenapoczątkuosiągnięciaedytorskie,będącefaktem
budującym,stworząniewątpliwiejużwbliskiejprzyszłościwystarcza-
jącoobszernyiprzekonującyzasóbinformacjiopolskichlosachido-
konaniachwlatach1939–1945.Będzietozbiórargumentów,stano-
wiącychprzeciwwagęwobecujawnionychwewnętrznychizewnętrznych
aberracjihistoriograficznych.
Funkcjonowaniekażdejstrukturypolskiegopaństwapodziemne-
gobyłowswojejistocieprzejawemczynnejwalkizwrogiem,niezaś
jedynieorganizowaniemdoraźnychformegzystencjispołeczeństwa
wcelubiernegoprzetrwanialatwojnyiokupacji5.Elementamiwalki
czynnejpodejmowanejprzezpolskąkonspiracjębyły:istnieniepod-
ziemnegowymiarusprawiedliwości,jednocześnieskutecznynadzór
nadpozostającympodzarządemokupantapolskimsądownictwemjaw-
nym,jakrównieżimponującoprzebiegającewtrudnychwarunkach
okupacyjnychpracelegislacyjne,uwzględniającezarównopotrzebywo-
jenne,jakiwymogiprzyszłegookresupokojowego.
Publicznaprezentacjatychzjawisk–chociażbyzprzyczynzasy-
gnalizowanychpowyżej–jestnakazemchwili.Postanowiliśmywięc
wmiaręmożliwościwypełnićjednązpowszechniedostrzeganychluk
wobraziepolskichdziejównajnowszych,podejmującpróbęopraco-
waniazarysuhistoriipodziemnejTemidy–polskiegopodziemnego
wymiarusprawiedliwościwlatachostatniejwojnyiokupacji.
Wroku1939wwynikuzbrojnejnapaściNiemiechitlerowskich
idokonanegonastępniepodziałuzaanektowanychziemPolskautra-
ciłasuwerennybytpaństwowy.Nienastąpiłojednakżecałkowiteuni-
cestwieniesystemupolskiejpaństwowości,tabowiemistniałanadal
ifunkcjonowałazarównonaemigracjiwformielegalnychpraciczyn-
nościRząduRPpowszechnieuznawanegoprzezaliantów,jakiwkra-
juwpostacijegoemanacji–państwapodziemnegozwszelkimiatry-
butamiwładzy.
4O.Terlecki,Bilans,„ŻycieLiterackie”1986,nr12.
5OdmienneikontrowersyjnestanowiskowtejkwestiiprezentujeW
.Borodziej
wksiążceTerroripolityka(Warszawa1985,s.8),nazbytłatwochybaulegającsugestywnym
wywodomikonkluzjomJ.T
.Grossa,omawiającegostrukturęimechanizmyfunkcjonowa-
niaGeneralnegoGubernatorstwawpracyPolishSocietyunderGermanOccupation.TheGene-
ralgouvernement1939–1944,Princeton1979.
