Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WimieniuRzeczypospolitej
wnajnowszychdziejachPolski,począwszyododzyskanianiepodległo-
ściw1918r.,zarównoformalnoprawnej,jakifaktycznejprzerwy
wfunkcjonowaniustrukturpaństwowych.Zmieniałysięjedynienur-
typolityczneiformułyideologicznewpływającenaformęizakresdzia-
łaniapolskiegoaparatupaństwowego,którytrwałwswejciągłości
niezmiennieprzezlatkilkadziesiąt.Jawnieizpełnąmocąkompeten-
cyjnąlubwwarunkachkonspiracyjnychzograniczonymzakresempre-
rogatywformalnychimożliwościwykonawczych,polskiaparat
państwowyfunkcjonowałiorganizowałżycienarodu.
Podkreślamytenfaktszczególniemocno,piśmiennictwokrajowe
bowiemniezaprezentowałodotądwnależytysposóbeuropejskiego
fenomenuustrojowego,jakimbyłowlatach1939–1944polskiepań-
stwopodziemne,zcałązłożonościąjegostrukturyidużąskuteczno-
ściądziałania.
Żadennaródmającyinstynktprzetrwanianiemożewsystemie
powszechnejedukacjipokoleńpomijaćgeneralnychzasadorganizacji
życiaspołecznegowwarunkachokupacji,aszczególnieproblemówpo-
wszechnejwalkikonspiracyjnejwewszelkichformach,łączniezfizycz-
nąeliminacjąrodzimychelementówspołecznychzaprzedanychoku-
pantowi,jakteżjednostekzbrodniczychpośródaparatuokupacyjnego.
Słowem–kwestii,którewkontekścieponadtysiącletnichdoświadczeń
polskiejpaństwowościnigdy,niestety,nietraciłynaznaczeniu.
Problemytestanowiąizawszestanowićbędąniezbędnyelement
poznawaniapolskichdziejówojczystych.Założenietakieległoupod-
stawzadania,któresobiepostawiłautor,przystępującdoprezentacji
funkcjonowaniawymiarusprawiedliwościjakojednegozpodstawo-
wychatrybutówwładzypolskiegopaństwapodziemnegowwarunkach
obcejokupacji.
Zagadnieniewymiarusprawiedliwościwpodziemiubyłokwestią
niezwykleistotnądlarealizacjizasadniczegoceluwładzpodziemnych
–utrzymaniamoraleisubstancjifizycznejnarodu.Wokresieokupa-
cjiziempolskichwlatach1939–1945(podobniejaknakażdymtery-
toriumpodbitym,zniewolonymipodlegającymrządomobcejadmini-
stracji),wobecstosowaniapolitycznejindoktrynacjiiobowiązywania
normporządkowychokreślanychprzezdoraźniezwycięskiegookupan-
ta,uosóbosłabymbądźteżwypaczonymcharakterzeujawniałysię
niejednokrotniecechynegatywneigroźnespołecznie,szczególnieja-
skrawowystępującewrazzpogarszaniemsięwarunkówbytowania,
