Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Warunkikształtowaniasiędziecięcych
interpretacjirzeczywistości–
ramateoretyczna
1.1.Specyfikaprocesukonstruowania
reprezentacjirzeczywistościwumyśle
Wrozmaitychanalizachczynnikówrozwojuczłowiekawyodrębniasiękategorie
należącedowewnętrznychorazzewnętrznychwarunkówrozwoju.Warunkiwe-
wnętrzneobejmująmiędzyinnymiosobniczecechyprocesupoznawczego(tj.per-
cepcji,sposobówgromadzeniaiprzetwarzaniainformacji,wewnętrznejmotywacji
aktywności),atakżecechyosobowościowe,któremogąmiećznaczeniedlasubiek-
tywnegoobrazuświatajednostki.Natomiastdowarunkówzewnętrznychnależy
zaliczyćśrodowiskospołeczne,materialneikulturowe.Edukacjatorodzajwpływu
traktowanyprzezwielubadaczyjakoelementoddzielny,jednakmożnająwłączyć
dowarunkówzewnętrznychrozwojujednostkiipotraktowaćjakoczynnikspo-
łeczno-kulturowy.Badaczezajmującysięopisemrozwojupoznawczegoróżniede-
finiująrolęczynnikówwewnętrznychizewnętrznychwprocesierozwojudziecka.
Przeciwstawnestanowiskawtejkwestiiprezentujądwieważnedlawspółczesnej
myślihumanistycznejkoncepcjerozwojupoznawczego:JeanaPiagetaiLwaWy-
gotskiego.Pierwszyjestprzedstawicielemnurtubadawczego,wktórympodsta-
woweczynnikirozwojuupatrywanesąwaktywnościpoznawczejjednostkioraz
wjejwłaściwościachwewnętrznych,równieżwrodzonych,podobniejakwlingwi-
stycznejkoncepcjiNoamaChomsky’ego.Zperspektywytakiegopodejściadziecko
opisywanejestwroliaktywnegobadaczarzeczywistości,przekształcającegowtoku
działalnościwłasnejposiadane,wrodzonestrukturypoznawcze.Jednostkawpro-
cesierozwojuaninieodkrywa,aninieprzyswajanowych,doskonalszychnarzędzi
poznawczych,leczsamodzielniejekonstruujepoprzezwłasnąaktywność.Rolaprze-
kazuspołecznegoijęzyka,wedługPiageta,niejestnajważniejszaanidecydującadla
rozwojudojrzałychstrukturumysłowychjednostki.Tenpoglądspotkałsięzwieloma
15
